Zofia Kossak-Szczucka. Wybitna pisarka pomagająca Żydom

Zofia Kossak urodziła się w 1889 roku w Kośminie nad Wieprzem. Dzieciństwo i młodość spędziła na Lubelszczyźnie i na Wołyniu, gdzie przeżyła wydarzenia rewolucji bolszewickiej. Swoje wspomnienia z tego okresu opisała w "Pożodze", która jednocześnie stała się jej udanym debiutem literackim. Lata okupacji spędziła w Warszawie. Zaangażowana w pracę konspiracyjną, redagowała podziemną prasę, była współzałożycielką Rady Pomocy Żydom "Żegota".

Za tę działalność została odznaczona pośmiertnie medalem "Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata". Przeżyła obóz koncentracyjny Auschwitz-Birkenau, a potem Pawiak, gdzie została skazana na śmierć. Uwolniona w lipcu 1944 roku dzięki staraniom władz podziemia, wzięła udział w Powstaniu Warszawskim. Po wojnie wyjechała do Anglii. Razem z mężem pracowała w trudnych warunkach w Kornwalii. Na emigracji powstało m.in. wysoko cenione przez zagranicznych krytyków i czytelników "Przymierze".

Gdy w roku 1957 wróciła z emigracji do Polski, jej książki nie były już objęte cenzorskim zakazem. - Z zakłopotaniem przyjęłam wyzwanie Polskiego Radia do zdania liczby z własnego pisarstwa w ciągu minionego piętnastolecia. (...) Na jałowość tych lat złożyło się wiele okoliczności, z których najważniejszą był pobyt na obczyźnie, odcięcie od przyrodzonej bazy jaką dla każdego autora stanowi środowisko jego czytelników - mówiła w roku 1959. 

Książki Zofii Kossak-Szczuckiej ukazały się m.in. po angielsku, chorwacku, rumuńsku, fińsku, francusku, niderlandzku, japońsku, włosku i szwedzku. - Poruszała się w tematyce historycznej i religijnej. Tak też było w najczęściej wznawianej powieści jej autorstwa, w "Błogosławionej winie" opowiadającej sensacje porwania z Rzymu obrazu "Madonny Gregoriańskiej i przewiezienia go do sanktuarium w Kodniu" - przypomniała Małgorzata Raducha. 

---

Zofia Kossak-Szczucka zmarła w roku 1968, znalazła się w gronie pośmiertnie odznaczonych Orderem Orła Białego. W 2018 roku prezydent Andrzej Duda uhonorował w ten sposób 25. wybitnych Polaków "zasłużonych dla chwały, dobra i pożytku RP".