"Kolej na Pragę". Nowa wystawa w Muzeum Warszawskiej Pragi

Kolej, bez wątpienia, zrewolucjonizowała współczesny świat. Jak przekonuje Jakub Domoradzki, trudno wyobrazić sobie naszą rzeczywistość, także w wymiarze kulturowym, "bez wagonów, lokomotyw, kolejarzy, dworców czy po prostu klimatu podróży". W drugiej połowie XIX wieku kolej odegrała kluczową rolę w rozwoju prawobrzeżnej Warszawy. Opowiada o tym najnowsza wystawa w Muzeum Warszawskiej Pragi. 

Kolej na przestrzeni wieków

Wystawa "Kolej na Pragę" potrwa do 15 października. Składają się na nią m.in. unikalne portrety, rysunki i fotografie, dokumenty, nietypowe bilety czy wspomnienia podróżnych. - Pierwsza część poświęcona jest obecności kolejarzy na prawym brzegu Warszawy, druga część poświęcona jest pięciu liniom szerokotorowym oraz dwóm wąskotorówkom, a trzecia część poświęcona jest przyszłości kolei - tłumaczy Anna Mizikowska, kurator wystawy.

Gość "Kulturalnej Jedynki" przypomina, że zawód kolejarza pojawił się na Pradze wraz z samą koleją, a więc w roku 1862. - Gdy powstała pierwsza linia kolejowa zaistnieli tu kolejarze, którzy osiedlali się wokół swoich miejsc pracy. W ten sposób rozwinęły się różne fragmenty miasta po tej stronie Wisły - zaznacza. Dodaje, że na wystawie można przekonać się, jak ważna kolej była z prestiżowego punktu widzenia.

Nowe Bródno przywołane z pamięci

Mamy też historię kolejarzy z Nowego Bródna. Ta dzielnica rozwinęła się wokół Kolei Nadwiślańskiej, tu powstały m.in. warsztaty kolejowe i dworzec. Co istotne, do dziś nie zachowało się wiele pamiątek po tym obszarze miasta. Odtworzono go więc z pamięci. - Wielu ludzi, którzy urodzili się przed wojną na Nowym Bródnie, w latach dwutysięcznych z pamięci przywołali to, co zapamiętali z dzieciństwa - mówi Anna Mizikowska.

Szczególnym artefaktem jest rysowany w roku 2004 plan dzielnicy. Autor odtworzył na nim Nowe Bródno z lat 30. XX wieku. Całość ma prawie trzy metry. - Mamy także instalację komputerową zrobioną z kolei przez młodego człowieka. Instalacja ta pozwala nam "wysiąść z tramwaju" i pospacerować po Bródnie, które już nie istnieje - zdradza na antenie Programu 1 Polskiego Radia rozmówczyni Jakuba Domoradzkiego. 

Wąskotorówki i ich znaczenie w historii Polski

W Muzeum poznamy również historię wąskotorówek: Kolei Jabłonowskiej oraz Mareckiej Kolei Dojazdowej. Odegrały one m.in. ważną rolę w zaopatrywaniu stolicy podczas II wojny światowej. - Szmugiel był jedyną szansą pozyskania czegoś, co można było zjeść. Kolejarze współpracowali ze szmuglującymi. Budowali specjalne miejsca w pociągach, w których można było schować towar, informowali o łapankach na dworcu - wylicza kurator wystawy. 

Dzięki wystawie mamy szansę poznać realia dawnych podróży. Zobaczyć, jak ubierał się w XIX wieku kolejarz, co pakowała do kufrów elegancka dama oraz jak wyglądały dawny przedział I klasy czy poczekalnia III klasy. Na dowód tego, że kolej nadal inspiruje, zaplanowano szereg wydarzeń towarzyszących. - Pokazujemy, że kolej jest częścią nowoczesności, która trwa. Wykorzystujemy różne media - przyznaje Ewelina Bartosik z Muzeum Warszawy. 

Czytaj również: