"Pilecki przeszedł brutalne śledztwo na Rakowieckiej". Komuniści chcieli go wymazać z kart historii

Data publikacji: 31.05.2023 14:35
Ostatnia aktualizacja: 01.06.2023 07:48
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
75 lat temu komuniści zamordowali Witolda Pileckiego, który był osadzony w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie
75 lat temu komuniści zamordowali Witolda Pileckiego, który był osadzony w więzieniu przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, Autor - Mikołaj Bujak/IPN
Miejsce pochówku zamordowanego przez komunistów Witolda Pileckiego nadal jest nieznane, a do 1989 roku informacje o rotmistrzu podlegały ścisłej cenzurze. Witold Pilecki bez wątpienia jest bohaterem ponadczasowym. - Taki człowiek nie mógł spokojnie żyć w Polsce Ludowej. Wymazano go z kart historii, dzisiaj jednak w końcu można mówić o takich postaciach jak Witold Pilecki - powiedział Paweł Sztama z Biura Badań Historycznych IPN.
  • 25 maja 1948 roku o godz. 21.30 Witold Pilecki został zamordowany strzałem w tył głowy w więzieniu mokotowskim na Rakowieckiej w Warszawie.
  • Od tego czasu minęło 75 lat, ale pozostały słowa 47-letniego rotmistrza do żony, kiedy jeszcze trwało brutalne śledztwo: "Mnie tutaj wykończyli. Oświęcim to była igraszka".
  • Witolda Pileckiego brytyjski historyk nazwał jednym z sześciu najodważniejszych ludzi europejskiego ruchu oporu podczas II wojny światowej.

- Przeszedł przez KL Auschwitz, czyli być może najbardziej zbrodnicze miejsce w historii świata. Przeszedł przez to piekło na ziemi, z którego uciekł, żeby to udokumentować i pokazać światu. Gdy uciekał, już wiedział, że Niemcy zaczęli prowadzić śledztwo, kiedy dowiedzieli się, że istnieje konspiracja założona przez Witolda Pileckiego - twierdzi Paweł Sztama.

Witold Pilecki dostał się do KL Auschwitz celowo, aby zobaczyć od środka, jak funkcjonuje obóz. Nastąpiło to we wrześniu 1940 roku. Był w grupie kilku tysięcy pierwszych więźniów i przebywał w Auschwitz do końca kwietnia 1943 roku. W tym czasie "zorganizował komórkę konspiracyjną, która m.in. podtrzymywała więźniów na duchu, zdobywała dodatkową żywność i ją dzieliła, ale również przygotowywała plany jak zorganizować ucieczkę więźniów czy nawet odbicie obozu". Te ostatnie spaliły na panewce, ponieważ Niemcy wpadli na trop organizacji.

POSŁUCHAJ

25:33

"Pilecki przeszedł brutalne śledztwo na Rakowieckiej". Komuniści chcieli go wymazać z kart historii (Jedynka/Przystanek Historia)

Rakowiecka była jeszcze gorsza…

Paweł Sztama zwraca uwagę, że w KL Auschwitz Witold Pilecki "był bity, poniżany i mógł zginąć każdego dnia". Jeszcze gorzej było w więzieniu komunistycznym.

- Trafił do osławionego więzienia przy ul. Rakowieckiej w Warszawie, które wówczas było głównym więzieniem dla więźniów politycznych Polski Ludowej. To było królestwo jednej z najbardziej mrocznych postaci komunistycznej bezpieki w Polsce, tj. pułkownika Józefa Różańskiego. W tym miejscu bito, mordowano, znęcano się… Tak jak Auschwitz jest symbolem totalitaryzmu niemieckiego, tak więzienie przy ul. Rakowieckiej, obecnie muzeum, jest symbolem zbrodni komunistycznych w Polsce - wyjaśnia Paweł Sztama.

Komuniści przeprowadzili w marcu 1948 pokazowy proces wobec Witolda Pileckiego. - Został złapany rok wcześniej. Z tego, co dzisiaj wiemy, przeszedł bardzo ciężkie, brutalne śledztwo - dodaje ekspert.

Rotmistrz został zamordowany 25 maja 1948 roku o godz. 21.30.

Poza tym w audycji:

- Projekt Instytutu Pamięci Narodowej "Cyfrowi Bohaterowie" umożliwia przeniesienie wizerunków rzeczywistych osób do świata wirtualnego, aby poznać historię ludzi, którzy w przełomowy sposób wpłynęli na dzieje Polski. Wśród nich jest m.in. Andrzej Gwiazda, jeden z najważniejszych przywódców strajku w sierpniu 1980 roku i działacz "Solidarności" lat 1980-1981. Gość: Magdalena Hajduk, dyrektor Biura Nowych Technologii IPN.

- Polscy bohaterowie - to temat majowego numeru "Biuletynu IPN". Ukazano w nim sylwetki osób, które łączy jeden cel działania - niepodległość Polski. Konspiratorzy z lat 40. nie zastanawiali się, czy należą do pierwszej, czy drugiej konspiracji. Pozostawali wierni raz złożonej przysiędze. Ich oddanie ojczyźnie inspirowało następne pokolenia. Ofiara złożona z życia nie pozostała bezowocna. Przyszli kolejni, dla których sprawa niepodległości okazała się najważniejszym zadaniem. Dodatkiem do "Biuletynu IPN" jest płyta DVD z filmem "Rotmistrz Pilecki" (reż. Miłosz Kozioł). Film zdobył I nagrodę w konkursie filmów krótko- i średniometrażowych na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym o Totalitaryzmach "Echa Katynia" w 2023 roku. Festiwal odbył się podczas Kongresu Pamięci Narodowej. Ekspert: Jan Ruman, kierownik Sekcji Biuletynu IPN w Wydawnictwie IPN.

- Wydarzenia organizowane przez IPN i artykuły na portalu przystanekhistoria.pl.

Zobacz serwis specjalny:

Pilecki 1200x660 – 1.png

Czytaj także:

Tytuł audycji: Przystanek historia

Prowadziła: Dorota Truszczak

Goście: Magdalena Hajduk (dyrektor Biura Nowych Technologii IPN), Paweł Sztama (Biuro Badań Historycznych IPN), Jan Ruman (kierownik Sekcji Biuletynu IPN w Wydawnictwie IPN)

Data emisji: 30.05.2023

Godzina emisji: 19.30

DS

Muzyka Nocą
Muzyka Nocą
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.