"Niepodległość to najwyższa wartość". Czym dla Polaków jest wolność?

- Niepodległość przede wszystkim była przede fenomenem wyśnionym. Te 123 lata to w perspektywie socjologicznej 5 pokoleń. Zatem przez te 5 pokoleń Polacy starali się zachować tożsamość narodową. Musimy też pamiętać, że XIX wiek to zarazem czas, kiedy według definicji politologicznych rodzi się naród w jego współczesnym rozumieniu - mówi dr hab. Filip Musiał, dyrektor Oddziału IPN w Krakowie oraz dyrektor Muzeum Żołnierzy Wyklętych i Więźniów Politycznych PRL.

Dr hab. Filip Musiał wyjaśnia, że "fenomenem było to, iż Polacy nie mając swojego państwa i będąc podzielonymi pomiędzy trzech zaborców, zachowali tradycję, kulturę, język, religię i potrafili doprowadzić do tego, by po 123 latach wrócić na mapę Europy". Co więcej, polski naród był w stanie odbudowywać państwo z trzech części, które dotąd były podzielone przez zaborców.

Jak komunizm wpłynął na niepodległość Polski?

Dr hab. Filip Musiał zwraca uwagę na "olbrzymie spustoszenie, które w polskiej elicie dokonała II wojna światowa i nade wszystko chyba komunizm, który odwrócił drabinę społeczną". Za sprawą komunizmu warstwy państwowotwórcze sprzed wojny zostały wypchnięte poza margines życia publicznego, a awansowane zostały niziny społeczne.

- Tego półwiecznego procesu, który trwał od 1939 roku do 1989, myślę, że do dzisiaj nie udało się nam odwrócić. Tzn. warstwy państwowotwórcze zostały niestety przez komunizm dość trwale przesunięte na margines. Natomiast nie mam wątpliwości, że dzisiejsi Polacy, podobnie jak nasi przodkowie miłują wolność i niepodległość. To dla nas najwyższa wartość, którą różnie interpretujemy i definiujemy, stawiamy przed sobą różne cele, ale taka jest zawsze rzeczywistość w czasach wolności - twierdzi ekspert.

Gość Jedynki dodaje, że współcześni Polacy uważają niepodległość jako wartość stawianą ponad wszystko. - Zwróćmy uwagę na to, że od trzeciego zaboru do roku 1989 to siedem pokoleń Polaków, którym dane było raptem przez 20 lat budować niepodległe państwo. Mimo to znaleźliśmy w sobie siłę, żeby w roku 1989 wyrwać z bloku sowieckiego nie tylko siebie, ale być też dominującym elementem, który zaważył na tym, że blok sowiecki rozpadł się akurat wtedy - tłumaczy.

Ponadto w audycji: 

- Jak opowiadać młodym o historii: Zajęcia edukacyjne dla uczniów w Izbie Pamięci Prezydentów RP na Uchodźstwie przy Mauzoleum w Świątyni Opatrzności Bożej w Warszawie. Gość: Karol Kasprzak z Biura Edukacji Narodowej IPN. 

- Książka: Wojciech Korfanty, "Sądu historii się nie obawiam". Wystąpienia na forum Sejmu Śląskiego II i III kadencji (1930-1935), wybór i opracowanie Sebastian Rosenbaum, dr Mirosław Węcki.

- Publikacja w ramach Oddziałowego Projektu Badawczego IPN: "Powstania śląskie 1919-1921". Seria Wydawnicza Oddziału IPN w Katowicach. Publikacja zawiera 22 przemówienia Wojciecha Korfantego (1873-1939), wygłoszone na forum Sejmu Śląskiego II i III kadencji (1930, 1930-1935). Jest to edycja krytyczna wyboru jego mów z tego parlamentu. Jak dotąd nie były one publikowane, tymczasem stanowią ważny przyczynek do rekonstrukcji poglądów polityka w okresie międzywojennym. Tom jest kontynuacją wcześniejszej publikacji zawierającej przemówienia Korfantego w Sejmie Śląskim I kadencji (1922-1929). Gość: Mirosław Węcki, Oddziałowe Biuro Badań Historycznych IPN w Katowicach.

- Wydarzenia organizowane przez IPN oraz artykuły na portalu przystanekhistoria.pl.

Czytaj również: