Bitwa Warszawska i wojna z bolszewikami

Za jej początek można uznać Operację "Wisła", zarządzoną rozkazem Lenina 18 listopada 1918 roku. Bolszewicy szykowali się do przeniesienia rewolucji do Niemiec i na zachód Europy, gdzie panowały nastroje rewolucyjne. Przeszkodą była Polska, którą Stalin nazwał "przegrodą". Odrodzoną Rzeczpospolitą trzeba było zlikwidować, ponieważ, jak napisał w rozkazie rosyjski dowódca Michaił Tuchaczewski, "poprzez trupa białej Polski prowadzi droga do światowego pożaru".

Bitwa Warszawska - serwis specjalny Polskiego Radia <<<

Obrona Wilna, Lwowa, Petlura, wyprawa kijowska, rząd obrony narodowej Wincentego Witosa, kontruderzenie znad Wieprza polskiego wojska pod dowództwem Józefa Piłsudskiego, śmierć księdza Ignacego Skorupki i jeszcze wiele innych wydarzeń piszą historię polskiego krwawego starcia z bolszewikami zakończonego naszą victorią. Wcale nie taką oczywistą, kiedy Rada Obrony Państwa w lipcu 1920 roku wzywała w dramatycznym tonie: "O pierś całego narodu rozbić się ma nawała bolszewizmu, aby za Ojczyznę każdy w Polsce z własnej woli gotów złożyć krew i życie".

Czytaj także:

Wojna polsko-bolszewicka: sceptyczna Wielka Brytania i francuskie wsparcie

Lord Edgar Vincent D’Abernon w swojej nazwał starcie z 1920 roku 18. decydującą bitwą w dziejach świata. Jak jednak przypomina prof. Andrzej Nowak - historyk, sowietolog i autor "Dziejów Polski" - brytyjski dyplomata w czasie wojny polsko-bolszewickiej należał do grupy wątpiących w szanse na sukces Polski. - Zaskoczyło go to, że Polska się obroniła, mimo że Wielka Brytania nie tylko nie udzieliła pomocy, ale zrobiła wszystko, by pomóc bolszewikom - mówi gość audycji.

Nie wszystkie państwa ententy przyjęły stanowisko podobne do brytyjskiego. Istotną rolę odegrała wówczas Francja, która przekazała polskiej armii sprzęt i zaopatrzenie. Ponadto Polaków wspierało kilkuset francuskich oficerów łącznikowych.

- Prawda historyczna jest taka, że ta bitwa była decydująca dla losów Europy, co najmniej środkowej i wschodniej, przynajmniej na dwadzieścia lat - podkreśla prof. Andrzej Nowak. 

Czytaj także:

Wojna polsko-bolszewicka. Na ile realne było zagrożenie ze strony Sowietów?

Konflikt między Polską i Rosją rozgrywał się nie tylko na froncie. W lipcu 1920 roku w Smoleńsku powstał Tymczasowy Komitet Rewolucyjny Polski. Później zainstalował się on w zdobytym przez bolszewików Białymstoku.

Nie była to jednak pierwsza próba wprowadzenia komunistycznego reżimu w naszym kraju. - Ośrodek władzy sowieckiej w Moskwie już w 1919 roku przygotował rząd sowiecki dla Polski. Zatrzymany został wtedy oporem polskiego wojska - przypomina prof. Andrzej Nowak. - Komitet białostocki jest bardziej znany, bo wydawał się bliski realizacji. Dotarł nie tylko do Białegostoku, ale i do Wyszkowa - opowiada historyk.

qch/kor-wm