"Księżniczka sztuki polskiej". Kim była Zofia Stryjeńska?
- Zofia Stryjeńska (z domu Lubańska) urodziła się 13 maja 1891 roku w Krakowie.
- Była malarką, graficzką, ilustratorką, autorką scenografii, przedstawicielką art déco.
- W roku 1911, podając się za mężczyznę, rozpoczęła studia malarskie w Akademii Sztuk Pięknych w Monachium. Po roku, rozpoznana przez kolegów, wróciła do Krakowa.
Kim była Zofia Stryjeńska?
Zofia Stryjeńska, wspólnie z Tamarą Łempicką, uznawana jest za najbardziej znaną polską artystkę plastyczkę dwudziestolecia międzywojennego. Nazywano ją "księżniczką sztuki polskiej". - Może się wdawać, że jest symbolem rangi artystycznej, jaką w owym czasie zyskały kobiety. Kiedy jednak sięgamy do jej pamiętników, sprawa się komplikuje - mówiła w jednym z wywiadów prof. Maria Poprzęcka.
Stryjeńska projektowała dekoracje polskiego pawilonu na Wystawie Światowej w Paryżu i bombonierki dla firmy Wedel. Malowała kamieniczki na Starym Mieście, a jednocześnie projektowała pocztówki, talerze i zabawki dla dzieci. - To po prostu potrzeba pieniędzy. Z jednej strony była kobietą sławną i uznaną, z drugiej zaś miała nieustanne problemy finansowe - wskazuje gość Programu 1 Polskiego Radia.
POSŁUCHAJ
"Księżniczka sztuki polskiej". Kim była Zofia Stryjeńska? (Skarby kultury polskiej/Jedynka)
Jak wyglądało życie Zofii Stryjeńskiej?
Zofia, w wieku 25 lat, wzięła cichy ślub z architektem i miłośnikiem Zakopanego, Karolem Stryjeńskim. Para miała trójkę dzieci, związek nie był jednak udany i zakończył się kilka lat później. - Nieszczęśliwe było także jej drugie małżeństwo, z aktorem i reżyserem Arturem Sochą. Pomimo wielkich talentów i wspaniałych możliwości Stryjeńska borykała się wówczas z brakiem pieniędzy - podkreśla Jakub Domoradzki.
Okupację Stryjeńska spędziła w Krakowie, a gdy na początku 1945 roku do miasta wkroczyli Rosjanie, wyjechała z Polski. Mieszkała w Szwajcarii, w Belgii i we Francji. Żyła skromnie, nie potrafiąc odnaleźć się w obcym kraju. - To była autentyczna artystka. Kiedy zaczynała tworzyć, nic dla nie nie istniało. Sądzę, że to był największy problem dla Karola Stryjeńskiego i dla niej samej - mówił w jednym z wywiadów prof. Jakub Zdzisław Lichański.
---
Zmarła 28 lutego 1976 roku, z dala od ukochanej ojczyzny. Odeszła w biedzie i zapomnieniu. - Niesamowite, że jej dzieła pełne są ciepła i miłości, chociaż to właśnie ciepła i miłości najmniej w swoim życiu zaznała - podsumowuje Jakub Domoradzki.
Czytaj także:
Tytuł audycji: Skarby kultury polskiej
Prowadził: Jakub Domoradzki
Data emisji: 28.01.2024 r.
Godzina emisji: 23.43
mg
wmkor
