Narodowe Czytanie "Kordiana". Juliusz Słowacki - romantyczny poeta pracujący w banku

Data publikacji: 05.09.2024 07:40
Ostatnia aktualizacja: 05.09.2024 09:22
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
W tym roku lekturą Narodowego Czytania jest "Kordian" Juliusza Słowackiego
W tym roku lekturą Narodowego Czytania jest "Kordian" Juliusza Słowackiego, Autor - ShotPrime Studio/shutterstock.com
215 lat temu, 4 września 1809 roku, urodził się Juliusz Słowacki, poeta, dramatopisarz, filozof (opracował koncepcję filozofii genezyjskiej), wybitny twórca epoki romantyzmu, jeden z trzech - obok Adama Mickiewicza i Zygmunta Krasińskiego - polskich wieszczów narodowych.

Słowacki - romantyczny poeta pracujący w banku

Juliusz Słowacki urodził się 4 września 1809 w Krzemieńcu w południowo-wschodniej części dawnej Rzeczypospolitej (obecnie Ukraina). Był synem Euzebiusza Słowackiego, profesora literatury, oraz Salomei z Januszewskich. Salomea prowadziła coś na kształt salonu literackiego, dzięki czemu Juliusz miał kontakt z ówczesną elitą intelektualną.

Przyszły wieszcz studiował prawo. W 1829 roku wyjechał z Krzemieńca do Warszawy, gdzie objął posadę aplikanta w Komisji Rządowej Przychodów i Skarbu. - Wyobrażam sobie, jaką miał minę, gdy szedł do tej pracy, której nie lubił. On był kimś w rodzaju kserografu - kopiował, przepisywał dokumenty. Teraz się idzie do maszyny, kiedyś szło się do Słowackiego - powiedział w archiwalnej audycji Hanny Szof prof. Andrzej Fabianowski.


POSŁUCHAJ

10:13

Narodowe Czytanie "Kordiana". Juliusz Słowacki - romantyczny poeta pracujący w banku (Kulturalna Jedynka)

 

W 1830 roku, w roczniku Melitele, zadebiutował anonimowo powieścią poetycką "Hugo". Po wybuchu powstania listopadowego poeta, niezdolny do służby z bronią w ręku, podjął pracę w powstańczym Biurze Dyplomatycznym księcia Adama Jerzego Czartoryskiego. 

- Słowacki był bardzo drobny. Miał ok. 150 cm wzrostu, wówczas średnia była 162-163 cm - wskazał prof. Fabianowski. - On miał kompleksy, chciały się podobać kobietom. W listach do matki z Paryża wielokrotnie odnotowuje fakt, że w pozytywny sposób zwrócił na siebie uwagę otoczenia. Pisze, że znalazł Polaka, który jest krawcem, który szyje mu ubrania, w których dobrze wygląda - zauważył prof. Mikołaj Sokołowski.

- Na pewno był to człowiek, który z większym zapałem niż przeciętni ludzie szukał akceptacji zewnętrznej, aprobaty ze strony innych ludzi, również jeśli chodzi o swoją twórczość - podkreślił prof. Andrzej Fabianowski. - On nie chciał być poetą, który może powiedzieć o sobie "śpiewam a muzom". On chciał być przewodnikiem. Chciał być dostrzeżonym, akceptowanym, rozumianym. Stąd chyba też ta jego ogromna pracowitość - ocenił.

W 1832 roku ukazały się dwa tomy "Poezji". Słowacki wówczas przebywał w Paryżu. Pod koniec 1932 roku poeta wyjechał do Szwajcarii. Wówczas wydał trzeci tom "Poezji" (1833). Wyprawa w Alpy z polską rodziną Wodzińskich zaowocowała wieloma wierszami, stanowiąc także tło dla poematu miłosnego pt. "W Szwajcarii".

Po opuszczeniu Szwajcarii, w 1836 roku, Słowacki trafił m.in. do Rzymu, gdzie zaprzyjaźnił się z Zygmuntem Krasińskim. Ostatecznie swoją podróż po świecie zakończył w Paryżu, skąd w 1848 roku, chory na gruźlicę, wyruszył do Wielkopolski, by wziąć udział w powstaniu. Planu nie zrealizował. We Wrocławiu ostatni raz spotkał się z matką.


Czytaj także:


Twórczość Słowackiego jest bogata i różnorodna

Utwory Juliusza Słowackiego, zgodnie z duchem epoki i ówczesną sytuacją narodu polskiego, podejmują istotne problemy związane z walką narodowowyzwoleńczą, z przeszłością narodu i przyczynami niewoli, ale także poruszają uniwersalne tematy egzystencjalne.

Jego twórczość wyróżnia się mistycyzmem, bogactwem wyobraźni, poetyckich przenośni i języka. Jako liryk zasłynął pieśniami odwołującymi się do Orientu, źródeł ludowych i słowiańszczyzny. Był poetą nastrojów, mistrzem operowania słowem. 

Mimo iż żył zaledwie 40 lat, jego twórczość literacka jest bogata i różnorodna. Pozostawił 13 dramatów (m.in. "Lilla Weneda", "Mazepa", "Sen srebrny Salomei" i "Fantazy"). Napisał 20 poematów, w tym poemat dygresyjny "Beniowski", poemat miłosny "W Szwajcarii" i poemat prozą "Anhelli", będący pesymistyczną prognozą przyszłości polskiej emigracji i jej walki o niepodległość Polski. Jest też autorem setek wierszy, listów, jednej powieści i wielu rysunków.

Słowacki wywarł ogromny wpływ na poetów Młodej Polski i dwudziestolecia międzywojennego, m.in. Antoniego Langego, Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, Jana Lechonia. 

Stworzył również spójny system filozoficzny dotyczący istoty wszechświata, który nazwał filozofią genezyjską. Został wyłożony w dziele "Genezis z Ducha". Koncepcja ta zakłada duchową istotę wszelkiego istnienia, podczas gdy materia stanowi jedynie formę ducha.


Czytaj także:

Narodowe Czytanie "Kordiana" Słowackiego

W sobotę, 7 września, w stołecznym Ogrodzie Saskim, podczas 13. Narodowego Czytania lekturą będzie dzieło Juliusza Słowackiego - dramat "Kordian", który ukazał się w Paryżu w 1834 roku i należy do najważniejszych dokonań literackich poety.

Słowacki napisał "Kordiana" podczas pobytu w Szwajcarii. Ukazał w nim obraz epoki i romantyczną wizję losów pokolenia polskich konspiratorów, punktem wyjścia czyniąc spisek podchorążych, związany z przygotowaniami do zamachu na cara.

Główny temat odnosi się jednak wprost do powstania listopadowego, m.in. poprzez analizę przyczyn i skutków klęski wolnościowego zrywu. W kolejnych częściach dramatu przeplatają się motywy realistyczne i fantastyczne, a nastrojowa sceneria podkreśla symboliczny wymiar dzieła, którego kluczowym zagadnieniem jest kwestia narodowowyzwoleńcza.

"Chciałbym, aby w trakcie wspólnej lektury towarzyszyła nam refleksja nad Polską i polskim losem. Ale też nad aktualnością 'Kordiana'.

Bo dramat Słowackiego opowiada o walce Polaków z caratem, ale przecież można traktować go również jako opowieść o naszej współczesności. O tym, że wolność i niepodległość wymagają bezinteresownego poświęcenia i ciągłej gotowości do czynu. Że odpowiedzialność, konsekwencja i wola działania prowadzą do zwycięstwa, a niezdecydowanie, strach i złudzenia - do klęski" - zaznaczył prezydent Andrzej Duda.

"Ten znakomity utwór, który powstał na emigracji, niedługo po upadku powstania listopadowego, nadal przekonuje, że realizacja naszych polskich spraw z myślą o dobru i rozwoju Rzeczypospolitej dalej musi się opierać na odwadze i determinacji, a krytyczna analiza błędów i zaniechań z przeszłości jest równie ważna, jak inspiracja tym, co w naszej tradycji najpiękniejsze" - wskazał prezydent.



Akcja Narodowego Czytania została zainicjowana w 2012 roku wspólną lekturą "Pana Tadeusza" Adama Mickiewicza. W 2020 roku - podczas dziewiątej odsłony akcji - czytana była "Balladyna" Słowackiego

Czytaj także:

Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka

Prowadziła: Anna Stempniak

Data emisji: 4.09.2024 r. 

Godzina emisji: 23.40

Jedynka/IAR/prezydent.pl/kk/wmkor

Aktualności radiowej Jedynki
Aktualności radiowej Jedynki
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.