"Lato z Radiem" na Dolnym Śląsku. Wielka woda nie dotarła do wielu zabytków

Data publikacji: 21.09.2024 13:30
Ostatnia aktualizacja: 21.09.2024 13:34
Ten tekst przeczytasz w 4 minuty
Pałac Schaffgotschów w Cieplicach-Zdroju nie ucierpiał podczas powodzi
Pałac Schaffgotschów w Cieplicach-Zdroju nie ucierpiał podczas powodzi, Autor - Rafal JABLONSKI/East News
"Lato z Radiem" odwiedziło Dolny Śląsk i te miejsca, które ucierpiały podczas powodzi - Kłodzko, Cieplice-Zdrój, Wleń, Bardo i Zagórze Śląskie. Przed wielką wodą obroniło się wiele zabytków, m.in. Klasztor Klarysek, Pałac Schaffgotschów, Zamek Wleń, Zamek Grodno i Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny. A jak sytuacja powodziowa wygląda w samych miastach?

Roman Czejarek zaprosił słuchaczy "Lata z Radiem" na podróż do miejscowości na Dolnym Śląsku, które najmocniej ucierpiały podczas trwającej powodzi. W archiwalnych nagraniach odwiedził jedne z największych zabytków Dolnego Śląska, a teraz skontaktował się z miejscowymi przewodnikami, aby porozmawiać o zniszczeniach.

Klasztor Klarysek w Kłodzku

W Kłodzku znajduje się wyjątkowy Klasztor Klarysek. Położony tuż obok kościół został zbudowany w 1478 roku. - Ten klasztor i kościół mają mnóstwo tajemnic - opowiadała Henryka Szczepanowska, działaczka społeczna, regionalistka. - Mniszki klaryski są zakonem klauzurowym żebraczym. Nie mają własnych dochodów, ani możliwości zarabiania pieniędzy - dodawała.

Jak kłodzkie zabytki wyglądają po powodzi? - Klasztor Klarysek ocalał, ponieważ on jest położony na takim wypiętrzeniu skalnym nad rzeką Nysą i otoczony murem wzmacniającym tę skałę. Cały zespół klasztorny razem z kościołem, w którym znajdują się freski jest bezpieczny - mówi Henryka Szczepanowska.

Z kolei inne miejsca są w bardzo złym stanie. Kościół franciszkański i Klasztor Franciszkanów na wyspie Piasek w Kłodzku zostały bardzo poszkodowane. Ten przepiękny zabytek, kościół wraz z zabudową klasztorną z 1628 roku, jest w stanie dramatycznego zniszczenia. Tam chodziło się w błocie po kolana. Woda sięgała na parterze, w wysokich celach klasztornych i pomieszczeniach w refektarzu, aż do samego sufitu i wypełniała je brudną breją, zmieszaną z drewnem, ziemią, błotem, plastikami - relacjonuje Henryka Szczepanowska.

Pałac Schaffgotschów w Cieplicach-Zdroju

Zabytkowy Pałac Schaffgotschów położony jest w centrum uzdrowiska Cieplice-Zdrój w Jeleniej Górze. Żeby go zobaczyć, niektórzy mówią, że trzeba zapisać się na studia, ponieważ jest tam filia Politechniki Wrocławskiej. Pałac został zbudowany w latach 1784-1809.

- Na szczęście do pałacu nie doszła woda. Ucierpiały tylko niżej położone partie Cieplic, które są położone przy rzece Kamienna. Rzeka zalała kilka domów, gospodarstw i pól, a także cmentarz położony przy rzece. Niektórzy ludzie musieli ewakuować się - mówi Wojciech Drajewicz, architekt lokalny.
Gość Jedynki dodaje, że uzdrowiska, pensjonaty i hotele w Cieplicach działają.

Zamek we Wleniu

Zamek we Wleniu, 20 kilometrów od Jeleniej Góry, został zbudowany przez księcia Bolesława I Wysokiego pod koniec XII wieku i jest najstarszym zamkiem w Polsce. Z wieży widać całe pasmo Karkonoszy. - Nasz zamek był bezpieczny, ponieważ jest wysoko. Niestety wieża książęca w Siedlęcinie została bardzo mocno zalana. Ona znajduje się bezpośrednio przy rzece i ta dawna fosa dookoła wieży wypełniła się wodą i połączyła się z rzeką - komentuje Katarzyna Kielijańska, regionalistka.

- Wleń, Pilchowice i Nielestno, czyli te miejscowości od zapory, bardzo dzielnie walczyły, ale niestety wały nie wytrzymały i woda wdarła się do miasta. Mieszkańcy są bardzo dzielni. W tej chwili udało się przywrócić praktycznie wszystko, a woda dalej jest wypompowywana z piwnic. W najtrudniejszej sytuacji jest szkoła, która bardzo mocno ucierpiała. Dzieci do tej szkoły jeszcze przez bardzo długi czas nie będą mogły wrócić. To jest jedyna szkoła w całej gminie - dodaje.

Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bardzie

Radiowa Jedynka kilka miesięcy temu udała się do Bazyliki Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Bardzie. Od 1230 kościół w Bardzie podlegał augustianom z Kamieńca Ząbkowickiego, których miejsce w 1251 zajęli cystersi z Lubiąża. Od XIII wieku Bardo stało się ośrodkiem kultu maryjnego. Znajduje się tutaj Figurka Matki Bożej Strażniczki Wiary Świętej.

- Prawobrzeżna część rzeki Nysy Kłodzkiej rozlała się na część miasta, która jest niżej od strony zachodniej (…), także uderzając w obryw skalny, czyli najwyższe osuwisko. Na szczęście wszystkie mosty przetrwały - relacjonuje Mateusz Czajka, historyk, regionalista.
Jak dodaje, woda nie dotarła do zabytkowej bazyliki w Bardzie.

Zamek Grodno

Kolejne przepiękne miejsce na Dolnym Śląsku to Zagórze Śląskie, gdzie znajduje się Zamek Grodno. Został wybudowany na szczycie góry Choina, wznoszącej się nad lewym brzegiem Bystrzycy. Zamek wzniesiony został prawdopodobnie przez Bolka I, księcia świdnicko-jaworskiego, jednak brak źródeł potwierdzających ten fakt.

- Zamek nie został przez powódź zdobyty ze względu na wysokie położenie. Ucierpiały ośrodki (turystyczne - red.) na tyle, że do niższych kondygnacji wdarła się woda (…). Zapora, będąca bardzo kluczowym miejscem w trakcie powodzi, była dość bliska przelania. Z okolic Zagórza Śląskiego i północnej części Gór Sowich generalnie można już korzystać turystycznie, do czego jak najbardziej zachęcam, bo nie chcielibyśmy, żeby kolejną katastrofą było to, żeby padła nasza turystyka - mówi Miłosz Lassota, przewodnik sudecki.

Zobacz także:

---

"Lato z Radiem" to kultowa audycja nadawana latem w Programie 1 Polskiego Radia, po raz pierwszy wyemitowana 1 lipca 1971 roku. Pomysłodawcą i pierwszym szefem audycji był Aleksander Tarnawski. Początkowo był to magazyn turystyczny, trwający tylko kilkanaście minut. Nowością już pierwszych wydań była emisja na żywo, co w latach 70. XX wieku było nowatorskie. Sygnałem "Lata z Radiem" od początku jest "Polka dziadek".

"Lato z Radiem" na antenie Programu 1 Polskiego Radia codziennie, od poniedziałku do soboty, w godz. 9.00-12.00. Słuchaj też na stronie www.latozradiem.pl oraz w aplikacji mobilnej "Lato z Radiem".

DS

cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.