Karol III odwiedzi Australię. Ekspert wyjaśnia, czy więcej jest zwolenników monarchii czy republiki

Monarchiści z Australii oskarżyli premierów stanowych o zlekceważenie króla Karola III. Chodzi o ich planowaną nieobecność w Canberze na przyjęciu powitalnym brytyjskiego, a jednocześnie australijskiego monarchy, na początku przyszłego tygodnia. W związku z wizytą Karola III wróciło też pytanie, czy Australia powinna zostać republiką?

Australia od lat jest monarchią konstytucyjną z brytyjskim monarchą jako głową państwa, który pełni funkcję głównie ceremonialną. Posiada też władzę do zaaprobowania rozwiązania parlamentu, co zdarzyło się w Australii w 1975 roku.

Czy Australia może pożegnać króla?

Australijski ruch republikański, w związku z wizytą króla Karola III, rozpoczął kampanię, której celem jest zachęcenie Australijczyków do tego, aby zastanowili się, jaką rolę brytyjski król i rodzina królewska odgrywają w ich kraju. Czy Australijczycy faktycznie chcą pożegnać monarchię?

- Niekoniecznie. Ostatnie badania wykazują, że jedynie 33 proc. Australijczyków jest za republiką, a 22 proc. jest niezdecydowanych. Szczególnie wśród ludzi starszych jest przywiązanie do monarchii, a jej zwolennicy stanowią większość. Młodzi natomiast są podzieleni, tylko 24 proc. młodych popiera monarchię - komentuje dr Marcin Wrona.

Ekspert dodaje: - Premierowi, którym obecnie jest Anthony Albanese, przywódca Australijskiej Partii Pracy, nie opłaca się robić teraz referendum. Z tego powodu, że w zeszłym roku przegrał już jedno referendum dotyczące Aborygenów, żeby mieli głos doradczy w parlamencie. Przeciwnych temu było 60 proc. Australijczyków. Dlatego nie pozwoli sobie na kolejną klęskę, szczególnie, że w przyszłym roku są wybory parlamentarne w Australii.

Przewaga republikanów maleje

- Zwolennicy monarchii stanowili większość tuż po śmierci królowej Elżbiety, natomiast w grudniu 2023 roku zwolennicy republiki stanowili 54 proc. i wtedy były te najbardziej głośne ruchy, że po śmierci Elżbiety warto stać się republiką. Teraz wraz z upływem czasu przewaga republikanów maleje. W styczniu wynosiła 42 proc., a teraz tylko 33 proc. Australijczyków popiera republikę - mówi dr Marcin Wrona.

Ekspert nie ma wątpliwości, że pytanie o pożegnanie republiki pojawia się w związku z wizytą Karola III.

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

- Centra deportacyjne dla nielegalnych migrantów poza Unią Europejską. O tym chce rozmawiać przewodnicząca Komisji Europejskiej z unijnymi przywódcami na szczycie w Brukseli w tym tygodniu. Korespondencja Beaty Płomeckiej.

- Elon Musk angażuje się w kampanię Donalda Trumpa w niespotykany w najnowszej historii sposób - pisze "New York Times". Według gazety miliarder zainwestował w kampanię 140-180 mln dolarów, lecz nawet istotniejszy jest jego wkład poprzez cenzurowanie platformy X. Korespondencja Marka Wałkuskiego.

- Nie planety, ale ich księżyce mogą kryć w Układzie Słonecznym jakieś pozaziemskie życie. Pod lupę brana jest Europa, czyli jeden z tzw. galileuszowych księżyców Jowisza. NASA rozpoczyna misję, która ma sprawdzić, czy pod jej wodno-lodową skorupą są warunki do powstania życia. Felieton Michała Strzałkowskiego.

- O fenomenie chorwackiego sukcesu w piłce nożnej w związku z meczem Polska - Chorwacja na PGE Narodowym. Rozmowa z dr Aleksandrą Wojtaszek z Uniwersytetu Jagiellońskiego.