Przeszłość i pamięć w historii mówionej. Świadectwa wydarzeń XX i XXI wieku

Czym jest historia mówiona?

Bardzo trudno o jedną i powszechnie przyjętą definicję historii mówionej. Wynika to z tego, że historia mówiona rozwija się jako praktyka. - Najpierw zaczęliśmy ją robić, a dopiero później przychodzi refleksja i próba ujęcia jej w teoretyczne ramy. Historia mówiona polega na praktyce rejestrowania opowieści wspomnień, nagrywania audio albo wideo - zwraca uwagę Marcin Jarząbek. Rozwój historii mówionej możliwy był wówczas, gdy pojawiły się ku temu techniczne możliwości.

Wsłuchać się w głos zwykłego człowieka

Na kartach historii zazwyczaj znajdziemy opowieści o królach, królowych, wodzach, ministrach i wielkich politykach. Rzadko odnajdziemy tam jednak głos zwykłych ludzi. - Kiedy historia mówiona powstawała jako praktyka w Stanach Zjednoczonych, początkowo również kierowała swoją uwagę na nagrywanie osób, które przyczyniły się do amerykańskiego rozwoju. Szybko odkryto jednak, że wielkim atutem metody jest rejestrowanie doświadczeń ludzi tworzących historię "od dołu" - słyszymy. 

To ludzie, którzy nie piszą własnych pamiętników i o których nie przeczytamy na pierwszych stronach gazet. Ci, którzy swojego głosu dotąd byli pozbawieni. - Wielkim potencjałem historii mówionej jest to, że możemy nagrać naprawdę każdego. Każda biografia i każda opowieść jest w jakiś sposób unikatowa - nie ma wątpliwości rozmówca Katarzyny Jankowskiej. Dodaje, że wiele osób zajmujących się historią w skali makro, zbyt późno interesuje się tematami znajdującymi się na wyciągnięcie ręki. 

Poza tym w audycji:

Największa bitwa I wojny światowej - starcia nad Sommą. Podczas konferencji w Chantilly, w 1915 roku, przywódcy wojsk alianckich podjęli decyzję o przeprowadzeniu kontrofensywy nad rzeką Sommą, której dokonać miały wojska francuskie i brytyjskie. Od 1 lipca 1916 roku Ententa zajmowała kolejne niemieckie linie obrony. Po raz pierwszy w historii użyto pojazdów pancernych, czołgów, które zmusiły wojska niemieckie do wycofywania się z zajmowanych pozycji. Bitwa zakończyła się 18 listopada 1916 roku.

Gość: Michał Cieślak z Muzeum Niepodległości w Warszawie.

Zobacz także: