Marea - ważny port w czasach bizantyńskich. To punkt badań polskich archeologów

Polscy archeolodzy już od wielu lat prowadzą tam prace badawcze, odsłaniając imponujące ruiny bazyliki, pozostałości kompleksu łaźni, kościoła, zabudowy miejskiej a także centrum pielgrzymkowego, gdzie pątnicy mogli znaleźć nocleg przed dalszą podróżą. Szczególnie istotne są prace na terenie bizantyńskiej bazyliki, drugiej co do wielkości w Egipcie.

Odkryte tam przedmioty datowane są na okres od początku VI do VIII wieku, czyli z czasów największego rozkwitu miasta. Stanowisko ma ogromny potencjał, od początku badań znaleziono np. ponad 10 tys. różnego typu historycznych monet oraz odsłonięto jedno z największych w Egipcie skupisk ostrakonów – tj. 180 fragmentów ceramicznych z inskrypcjami.

Ostatnio, dzięki badaniom nieinwazyjnym udało się naszym specjalistom odtworzyć układ przestrzenny miasta, z zabudową ulic i nadbrzeża portowego. Wyniki badań, opublikowane w Antiquity, wskazują, że budownictwo modułowe w bizantyńskiej Marei /Philoxenite było częścią większego programu urbanistycznego, jednego z nielicznych u schyłku starożytności.

O badaniach opowiedział prof. Tomasz Derda – Wydział Archeologii UW, szef misji. 

W audycji również:

- od 40 lat stanowi zagadkę i nadal badacze nie wiedzą, jaka była przynależność etniczna mieszkańców grodu, który powstał w początkach X wieku na granicy państwa polskiego i ziem bałtyjskich Prusów. Zespół osadniczy w Truszkach-Zalesiu to jeden z największych i najważniejszych ośrodków polityczno-gospodarczych na północnym Mazowszu. Dowodem są m.in. znalezione tam dirhemy arabskie.

Jego centralną częścią jest grodzisko pierścieniowate otoczone osadami. Natomiast ostatnie badania nieinwazyjne, przeprowadzone metodami geofizycznymi ujawniły istnienie na nieodległej Górze Wieżowej okrągłego obiektu o średnicy ok. 50 m. Czym mogła być ta konstrukcja?

Goście: dr Ewa Łukaszewicz – Wydział Archeologii UW, kierowniczka badań i prof. Adam Łukaszewicz – archeolog z UW

- Göbekli Tepe to najstarsze znane nam megalityczne konstrukcje zbudowane przez człowieka. Powstały na terenie dzisiejszej południowo-wschodniej Turcji, nieopodal granicy z Syrią. Zostały wzniesione ponad 11 tys. lat temu. Najbardziej spektakularnymi obiektami tego założenia są kilkumetrowe kamienne filary w kształcie litery T, pokryte realistycznym płaskorzeźbami dzikich zwierząt. Badania w Göbekli Tepe prowadzone są od lat 90-tych i skupiały się przede wszystkim na tych zadziwiających budynkach z monumentalnymi słupami, ale wokół nich istniały również domy.

To wszystko widział Szymon Zdziebłowski – archeolog i dziennikarz naukowy National Geographic Polska oraz nationalgeographic.pl, który będzie gościem Eureki.

Czytaj też: 

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: prof. Tomasz Derda (Wydział Archeologii UW), dr Ewa Łukaszewicz i prof. Adam Łukaszewicz (Wydział Archeologii UW), Szymon Zdziebłowski (archeolog i dziennikarz naukowy National Geographic Polska)

Data emisji: 24.01.2025 r.

Godzina emisji: 19.10

ans