Dwie żony generała Andersa

Generał Anders, wielki dowódca, bał się spotkania z pierwszą żoną, której musiał powiedzieć, że nie ma już dla nich wspólnej przyszłości. – Gdy tej kobiecie z dziećmi udało się wyrwać na Zachód, okazało się, że mąż, za którym tak tęskniła, jest związany z inną, młodszą kobietą. A ona musi ułożyć sobie życie na nowo – opowiada Ewa Winnicka, autorka zbioru "Londyńczycy". Pierwsza generałowa Andersowa nie zna języka, nie ma pieniędzy, ale mimo to odnosi sukces. Zaczyna szyć, otwiera zakład krawiecki, wkrótce zaczyna "obszywać" rodzinę królewską. – Do końca życia nie przestaje jednak tęsknić za swoim Władeńkiem – dodaje autorka.

"Londyńczycy"  to niezwykła opowieść o polskich emigrantach, rozbitkach z otoczenia Władysława Andersa, dla których nie było miejsca w nowej Polsce. Zaczyna się od tego, że w 2008 roku w Brixton młody włoski artysta znalazł na śmietniku trzy tysiące czarno-białych fotografii. Bez podpisów, bez dat, niewiadomego autorstwa. Wygląd fotografowanych osób wskazywał, że zdjęcia zostały zrobione w latach pięćdziesiątych XX wieku. Były tam damy w strojach wieczorowych, urzędnicy w garniturach, panny młode, księża, dzieci, aktorzy amatorskiej sceny.

– Polscy emigranci próbowali stworzyć sobie swój własny świat – opowiada Ewa Winnicka. Jeden z jej bohaterów mówi, że czuli się, jakby wylądowali na Marsie, na którym dopiero muszą stworzyć Polskę.

Najtrudniejszy emocjonalnie – jak mówi autorka – był chyba reportaż "Tato". Opowiada historię 60-latki, której ojciec, były żołnierz II korpusu, zamienił życie jej i jej matki Irlandki w piekło. Dawno temu zmarł w zakładzie zamkniętym, ale córka wciąż szuka przyczyny, dlaczego ojciec próbował je zabić. I w końcu tę przyczynę znajduje.

W programie także relacja z przyznania dorocznych nagród IBBY, czyli Międzynarodowej Izby ds. Książek dla Młodych.

Rozmawiała Magda Mikołajczuk.

(lu)