Szczury po badaniach przechodzą na emeryturę

Zwolennicy badań na zwierzętach twierdzą, że postęp nauk biologicznych i medycznych jest nierozłącznie związany z badaniami na zwierzętach. Nie byłoby możliwości leczenia cukrzycy i uratowania życia tysiącom chorych, gdyby nie badania na psach rozpoczęte na przełomie XIX i XX wieku.

- Mogę powiedzieć śmiało, ze nie byłoby postępu wiedzy, nie byłoby tego stanu nauki, nauk medycznych, biomedycznych, biologicznych gdyby nie badania na zwierzętach – zwraca uwagę prof. Wojciech Kostowski z Polskiej Akademii Nauk. Wyjaśnia w Jedynce, że badania na zwierzętach są potrzebne, a wynikają z tzw. wyboru mniejszego zła. Przykładem pożytku z badań na zwierzętach było wyodrębnienie insuliny w 1921 roku. To był argument na rzecz badań na zwierzętach.

Naukowcy obecnie starają się przestrzegać zasady trzech R w badaniach na zwierzętach. Reduction, czyli zmniejszenie liczby zwierząt do badań, Replacement, a więc zastosowanie metod alternatywnych np. komputerowych oraz Refinement, czyli poprawa jakości badań.

Prof. Andrzej Wróbel z Instytutu Biologii Doświadczalnej im. Marcelego Nenckiego podkreśla, że neuroinformatyka musi działać w porozumieniu z doświadczeniem. - Na przykład nie rozumiemy mózg, jak on funkcjonuje, więc nie potrafimy go zaprogramować na badania - mówi w "Wieczorze odkrywców". Ale o zwierzęta trzeba dbać. W laboratorium instytutu są szczury, które służyły badaniom i teraz mają zapewnioną emeryturę. Bo naukowcy prowadzą tylko jeden eksperyment na tym samym zwierzęciu, Więc po jego zakończeniu zwierzę jest pozostawione w spokoju.

Badania na zwierzętach spowodowały, że tysiące osób uratowano i dalej ratuje się przed zachorowaniem na wściekliznę i zakażeniem wirusem polio. Bez badań na zwierzętach byłoby niemożliwe poznanie podstawowych funkcji układu nerwowego, np. procesu neuroprzekaźnictwa. Dzięki tym badaniom osiągnęliśmy postęp w rozumieniu mechanizmów i leczeniu chorób neurologicznych i psychicznych, w tym padaczki, depresji i schizofrenii.
Ale przeciwnicy prowadzenia tych badań twierdzą, że badania na zwierzętach mogą być zastąpione innymi metodami, które daje postęp w technikach badawczych. Poza tym badania na zwierzętach należy prowadzić tylko wtedy, kiedy są naprawdę niezbędne i przy zachowaniu ściśle określonych warunków. Badacze muszą zgodzić się na ograniczenia i zasady dające gwarancję wyeliminowania lub minimalizacji stresu i cierpień zwierząt, muszą być świadomi, że zwierzęta to nie tylko narzędzie badawcze, lecz żywy, odczuwający organizm, któremu należy się właściwe traktowanie.

"Wieczór odkrywców" prowadził Krzysztof Michalski.