Jeśli podróż, to tylko na Kaszuby

Kaszuby, ten malowniczy i bogaty w tradycje ludowe region, odkrywać można latami, a i tak może nas zaskoczyć. Dlatego w audycji skupiliśmy się na letnich aktualnościach z regionu Kaszub, związanych z tamtejszą kulturą ludową i językiem. Wybraliśmy się m.in. do Wdzydz, gdzie mieści się Muzeum - Kaszubskiego Parku Etnograficznego im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich, pierwszy tego typu obiekcie w Polsce.

- Teodora była była artystką, malarką, znała sztukę użytkową, pochodziła z zamożnej rodziny i wyszła za mąż za Izydora, który był nauczycielem pruskim, człowiekiem wykształconym. Mimo to rodzina Teodory uznała to na początku za mezalians, ale Teodora postawiła na swoim - opowiadała Kamila Dombrowska o parze założycieli kaszubskiego skansenu. Ślub wzięli w 1889 roku, zamieszkali we Wdzydzach i tu rozpoczęli plany tego, co mogą zrobić dla miejscowej ludności. - Chodziło nie tylko o stworzenie muzeum, ale działania na rzecz, a wręcz stworzenia rękodzieła kaszubskiego. Nie wszyscy to wiedzą, ale haft kaszubski swoją genezę miał właśnie we Wdzydzach, a najbardziej znane kaszubskie rękodzieło powstało właśnie dzięki Teodorze - mówiła nasza przewodniczka po Muzeum - Kaszubskim Parku Etnograficznego im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich.

Serce, tulipan, bez czy owoc granatu to powszechnie znane elementy haftu kaszubskiego, które stały się częścią ogólnopolskiego etnodesignu. Do tego dochodzą kaszubskie plecionkarstwo, ceramika dekoracyjna czy tworzenie papierowych kwiatków. - Z tymi motywami Kaszubi rzeczywiście się identyfikują, uważają je za swoje - mówiła Kamila Dombrowska, pokazują też grób Gulgowskich, którzy pochowani są nad brzegiem jeziora we Wdzydzach, nazywanego przez Kaszubów Kauszbskim Morzem. - Tak jak założyli muzeum, tak są z nim cały czas, a my staramy się kontynuować ich plany.

O języku kaszubskim opowiadała nam w audycji Tatiana Slowi, kierowniczka Redakcji Kaszubskiej, Mniejszości Narodowych i Etnicznych Radia Gdańsk, w której od prawie 30 lat przygotowuje się audycje w języku kaszubskim. 

Z kolei Tomasz Fopke, dziennikarz, kompozytor, działacz na rzecz promocji kaszubszczyzny i dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie opowiedział o inicjatywie o nazwie Kaszubski Spichlerz Pamięci. To niedawno rozpoczęta akcja, w której zbiera się pamiątki, zdjęcia i zwłaszcza nagrania relacji z całego życia od kaszubskich seniorów. - Język jest kluczem do kultury. Kaszubi są bardzo pragmatyczni, a jednocześnie są romantykami. Inaczej nasza kultura i język nie przetrwałyby okresu zaborów. Zdjęcia, pamiątki, relacje, dokumenty złożą się w taki nasz kaszubski spichlerz pamięci właśnie.

W audycji, w prezencie dla słuchaczy, czekał przepięknie ilustrowany album związany ze sztuką kaszubską i bardzo ważną dla niej postacią Włodzimierza Ostoja-Lniskiego (jego syn Błażej poszedł w ślady ojca, ale zawędrował do Warszawy, gdzie obecnie jest rektorem ASP), napisany przez Dorotę Folga-Januszewską "Kaszubskie ostoje obrazów".

Tytuł audycji: Kiermasz pod kogutkiem 

Prowadziła: Aleksandra Tykarska

Goście: Tatiana Slowi (Radio Gdańsk), Dorota Folga-Januszewska (historyczka sztuki, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie), Kamila Dombrowska (starsza asystentka muzealna, Muzeum - Kaszubskiego Parku Etnograficznego im. Teodory i Izydora Gulgowskich we Wdzydzach Kiszewskich), Tomasz Fopke (dyrektor Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki Kaszubsko-Pomorskiej w Wejherowie)

Data emisji: 19.07.2020

Godzina emisji: 5.05

at