Zsyłka i piekło obozu. Komiks jako źródło wiedzy historycznej

Paweł Piechnik jest artystą tworzącym ilustracje, komiksy, współtworzy również filmy animowane i filmy do gier. Niedawno spod jego ręki wyszła pierwsza część komiksu "Sybir". Wcześniej zrealizował komiks "Chleb wolnościowy", traktujący o więźniach Majdanka. W obu przypadkach źródłem i podstawą są prawdziwe wspomnienia konkretnych osób. Czy połączenie komiksu - gatunku kojarzonego z rozrywką - i historii pełnej krwawych i tragicznych momentów może się udać? - Dla mnie jest to oczywiste, że komiks porusza trudne tematy - mówi gość "Spotkania z...".

Nisza na polskim rynku

W Stanach Zjednoczonych jeszcze w latach 60. XX powstał gatunek "Graphic Novels". To komiksowe opowieści na tematy poważne. A jednak w Polsce ta dziedzina wciąż pozostaje mało znana. - Kiedy mówię, że zajmuję się komiksem, to ludzie podnoszą brwi, bo to jest rzadka sprawa. U nas nie ma dużego rynku komiksowego, więc sama kwestia powoduje pozytywne, ale jednak zdziwienie i pytanie, jak można się z tego utrzymać - wyznaje Paweł Piechnik.

W środowisku komiks historyczny kojarzy się z projektem na zlecenie, ale gość audycji sam zgłosił się do muzeum na Majdanku. Wszystko zaczęło się od zwiedzania terenu dawnego obozu koncentracyjnego w Lublinie. - Przejrzałem księgarnię, nie zauważyłem tam żadnych publikacji i zażartowałem wtedy, że może trzeba zrobić komiks. Od razu powiedziałem sobie, że to będzie inny komiks na temat Holocaustu od tych, które powstały do tej pory - dodaje Piechnik.

Zobacz też:

Edukacja poprzez trudne pytania

Pomysł na "Chleb wolnościowy" dojrzewał w głowie autora kilka lat. Kluczową rolę odegrała osoba Danuty Brzoski-Mędryk, lekarki, pisarki, autorki wspomnień z obozu koncentracyjnego pt. "Niebo bez ptaków". - Pożyczono mi książkę, a później spotkanie z autorką w Warszawie spowodowało, że ten temat zaczął dla mnie żyć. Projekt od początku miał dotykać przestrzeni historycznej oraz współczesnej - tłumaczy gość "Spotkania z...". Wspomnienia więźniów obozu na Majdanku miały zostać uzupełnione wywiadami współczesnymi, gwarantującymi przenikanie się przeszłości i teraźniejszości.

Władze Państwowego Muzeum na Majdanku w roku 2017 zdecydowały się jedynie na część pierwszą, historyczną. W ten sposób powstał komiksowy reportaż składający się z rozdziałów mówiących o głodzie, śmierci i wolności. - Więźniowie w krótkich fragmentach swoich relacji wypowiadają się na dany temat - wyjaśnia Paweł Piechnik. Obecnie autor stara się pozyskać fundusze i dotacje na realizację części drugiej i trzeciej. - Jest to projekt o wartościach edukacyjnych również dla młodzieży, może posłużyć jako pomoc przy zadawaniu trudnych pytań na lekcjach - dodaje.

Przede wszystkim człowiek

Czerpanie ze wspomnień osób doświadczonych przez życie i historię wyróżnia prace Pawła Piechnika. Oprócz "Chleba wolnościowego" w podobny sposób powstał "Sybir". Autor oparł się wówczas na doświadczeniach Danuty Pietrzak, która w wieku 15 lat wraz z bratem i matką została wywieziona na Sybir. Tym razem jednak to placówka muzealna zwróciła się do twórcy. - Dostałem kilkanaście relacji różnych świadków. Relacja pani Danuty, którą napisała dla swoich wnucząt, była tak plastyczna i ciepła, że od razu przeniosłem się w tę przestrzeń starego Białegostoku i Kazachstanu. Widziałem w tym szansę na stworzenie nieszablonowej opowieści - wyjaśnia gość Programu 1 Polskiego Radia.

Tytuł audycji: Spotkanie z...

Prowadzi: Magda Mikołajczuk

Gość: Paweł Piechnik (artysta, autor komiksów historycznych)

Data emisji: 15.08.2021

Godzina emisji: 23.37

mg