Wirtualne Muzeum Zapomnianych Wynalazców. Krakowscy naukowcy z wyjątkowym projektem

Data publikacji: 03.03.2023 10:00

Ostatnia aktualizacja: 03.03.2023 10:19

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

W domowych biblioteczkach często znajduje się wiele interesujących archiwaliów, m.in. notatki znanych i nieznanych wynalazców, Autor - Dm_Cherry/shutterstock

Wirtualne Muzeum Zapomnianych Wynalazców chcą stworzyć naukowcy z Uniwersytetu Ekonomicznego i Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. W ramach projektu dokumenty, zdjęcia i inne archiwalia po odkrywcach zostałyby zdigitalizowane. Archiwalia takie znajdują się obecnie często w prywatnych zbiorach rodzinnych oraz w mniejszych, lokalnych kolekcjach. Obecnie wiele z tych obiektów dziedzictwa kulturowego nie ma opieki konserwatorskiej i nie jest ogólnodostępnych.

Biografie polskich geniuszy

Muzeum powstaje w celu zachowania najcenniejszych pamiątek z przeszłości oraz żeby przybliżyć biografie i dokonania polskich geniuszy. Pomysłodawczynią i koordynatorką projektu jest dr Monika Koperska, wiceprezes Stowarzyszenia Rzecznicy Nauki, od lat związana z Wydziałem Chemii Uniwersytetu Jagiellońskiego. - Pomysł na projekt zrodził się w momencie, kiedy pomagałam realizować jeden z dokumentów dla Telewizji Polskiej w ramach serii, którą zapoczątkowała Ania Ferenc pt. "Geniusze i marzyciele" - mówi dr Monika Koperska. - Ania wybrała jedenastu wynalazców z przeszłości, o których mało pamiętamy, i zatrudniła reżyserów do tego, aby spróbowali przybliżyć społeczeństwu te postaci - podkreśla.

Jak wspomina dr Koperska, współpracując z Tadeuszem Śmiarowskim, starali się wspólnie odszukać dokumenty o Janie Szczepaniku. - To wynalazca odpowiedzialny za kolorowe zdjęcia, pierwszy kolorowy film dźwiękowy czy pierwszą kuloodporną kamizelkę jedwabną. Człowiek bardzo utytułowany, którego tak naprawdę niewiele osób w Polsce kojarzy - przyznaje.

Słynna Księga Szkocka

Wśród wielu pamiątek, które będzie można podziwiać w Wirtualnym Muzeum Zapomnianych Wynalazców, jest słynna księga szkocka związana ze sławnymi przedwojennymi lwowskim matematykami, a przede wszystkim z genialnym Stefanem Banachem. Przed 30 laty o Księdze Szkockiej na antenie Polskiego Radia opowiadał Witold Szolginia, architekt oraz autor książek i gawęd o Lwowie. - To gruby, wielokartkowy zeszyt, który ofiarowała żona profesora Stefana Banacha - Łucja. W tym zeszycie uczeni matematycy lwowscy skrupulatnie zapisywali problematy, nierozwiązane ad hoc, opatrując każdy z nich datą i nazwiskiem jego autora. Na odwrotnej stronie danej karty pozostawiano miejsce na opis ewentualnego rozwiązania postawionego problematu - powiedział w archiwalnej audycji.

Wspaniała idea i misja

Wirtualne Muzeum Zapomnianych Wynalazców będzie miejscem wyjątkowym na kulturalnej mapie Polski nie tylko dlatego, że będzie to placówka wirtualna, ale przede wszystkim ze względu na swoją wspaniałą ideę i misyjny charakter tego projektu. - Mnie po prostu wewnętrznie coś boli, że osoby, które się jeszcze nie narodziły, albo które dopiero dorastają, nie będą miały szansy z tym się spotkać. Mówię tutaj już o konkretnych obiektach, ale one niosą ze sobą pewną historię i niosą ze sobą pewien przekaz. One mówią trochę o przyszłości w taki sposób wymierny - podkreśla dr Monika Koperska. - To jest motywacja i tak naprawdę próba zabezpieczenia, zatrzymania tych rzeczy w czasie - dodaje.