Tajemnica złotego półksiężyca z muzeum w Olsztynie

Ozdoby w kształcie półksiężyca, z łacińska zwane "lunula", znane były w pradziejach Europy od końca epoki kamienia aż do początków średniowiecza. Jak zauważa Jakub Domoradzki, szczególnego znaczenia nabrały jednak w okresie wpływów rzymskich, czyli w pierwszych stuleciach naszej ery. Eksponatem miesiąca Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie jest aktualnie właśnie taka złota zawieszka.

Wyjątkowy amulet rodem ze starożytnego Rzymu

Doktor Sebastian Mierzyński zwraca uwagę, że mamy do czynienia z amuletem rozdawanym w starożytnym Rzymie dziewczynkom, w ósmym dniu po narodzinach. - Dziewczynka miała obowiązek nosić go aż do dnia zaślubin. Miał chronić przed wszelkim złem, był to też wyróżnik osób wolnych - tłumaczy. Ozdoby te nawiązywały do księżyca, były bogato zdobione. W przypadku tej konkretnej nie zachowały się jednak kamienie szlachetne.

Znaleziona została w roku 2016, a był to efekt współpracy Muzeum Warmii i Mazur ze środowiskiem poszukiwaczy detektorystów. - Jeden z członków stowarzyszenia znalazł tę lunulę i to była też wskazówka dla naszych archeologów, że mamy do czynienia z niezbadanym jeszcze cmentarzyskiem - wyjaśnia gość Programu 1 Polskiego Radia. Wkrótce okazało się, że cmentarzysko to można łączyć z kulturą wielbarską. 

Gockie wędrówki

Kultura wielbarska często wiązana jest natomiast z Gotami, którzy mają bardzo ciekawą historię na Warmii i Mazurach. - Pojawili się mniej więcej w okolicach Pomorza Gdańskiego i przemaszerowali przez nasze współczesne ziemie polskie w kierunku Morza Czarnego. Około IV-V wieku zawrócili - zaznacza dr Mierzyński. Dodaje, że dzięki takim znaleziskom jak "lunula" stale poszerzana jest wiedza o historii regionu. 

Gość "Kulturalnej Jedynki" przypomina, że Cesarstwo Rzymskie miało cywilizacyjny wpływ na wszystkie ludy barbarzyńskie poprzez kontakty handlowe czy poprzez prowadzone wojny. Kultura ta rozszerzała się więc daleko poza formalne granice. - Oczywiście nie możemy zapominać też o tym, że przez nasze ziemie przebiegał słynny Szlak Bursztynowy. Nasz region ma to szczęście, że przez wieki mieszało się tu wielu kultur - podkreśla. 

Historia Warmii i Mazur - bogata i niejednorodna

Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie, początkowo pod nazwą Muzeum Mazurskie, istnieje od roku 1945. Prezentuje zabytki z zakresu archeologii, historii, numizmatyki, ale także rzemiosła artystycznego, piśmiennictwa czy kultury ludowej. - Jest to muzeum wielooddziałowe. Ma swoją siedzibę w zamku olsztyńskim i to jest miejsce szczególne przez postać Mikołaja Kopernika, który mieszkał tam od 1516 do 1521 roku - zaznacza gość audycji. 

Zamek olsztyński posiada rzecz szczególną: jedyny oryginalny ocalały do naszych czasów przyrząd astronomiczny Kopernika. To tablica, dzięki której wyznaczył moment równonocy wiosennej. Wiele nieoczywistych wrażeń oferują również placówki w Lidzbarku Warmińskim, w Mrągowie, w Szczytnie, w Domu Gazety Olsztyńskiej i w Muzeum Przyrody. 

YouTube/Muzeum Warmii i Mazur