Wystawa "15 x Kobieta w Zakopanem". Historia pań Zakopanego i Podhala

Data publikacji: 05.07.2023 11:34

Ostatnia aktualizacja: 05.07.2023 11:45

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Plakat wystawy, Autor - mat. promocyjne

W Zakopanem w Miejskiej Galerii Sztuki im. Władysława hr. Zamoyskiego, podziwiać możemy wystawę przedstawiającą sylwetki, dorobek twórczy lub naukowy 15 kobiet - inteligentek, które z różnych powodów przybyły do Zakopanego, a w jego dziejach i rozwoju odegrały bardzo ważną rolę.

15 wybitnych kobiet

Postaci znane jak np. Helena Modrzejewska, Lucyna Ćwierczakiewiczowa, Zofia Stryjeńska, patronka roku 2023 generałowa Jadwiga Zamoyska i zapomniane jak np. Zofia Radwańska-Paryska, Róża Krasińska-Raczyńska, Rita Sachetto... Wykształcone, emancypujące się polskie inteligentki w Zakopanem pozostawiły po sobie liczne szkoły, środowisko inteligencko-artystyczne, w którym aktywne są kobiety, i zabytkowe dziś obiekty.

Wystawa cieszy się ogromną popularnością. 15 kobiet, o których opowiada ekspozycja, wybrała kuratorka Lidia Rosińska-Podleśny. - Ich zasługi dla Zakopanego są niebywałe, edukowały młodzież, wspinały się. Np. Natalia Janothówna nie tylko była wybitną pianistką, ale również wspinała się w Tatrach - podkreśla.

- Główną postacią wystawy jest oczywiście Jadwiga Zamoyska, ponieważ rok 2023 został ogłoszony jej rokiem - opowiada kuratorka. - W Zakopanem stworzyła szkołę dla dziewcząt, prężnie działającą, kształcącą dziewczyny nie tylko w kierunku prowadzenia domu, ale również uczyła języków obcych i przede wszystkim stawiała na wykształcenie tych kobiet - dodaje.

Wystawa będzie dostępna dla zwiedzających do 31 sierpnia 2023 r.

Dążenie do samorozwoju

Najstarszą z prezentowanych pań jest Lucyna Ćwierczakiewiczowa, autorka książek kucharskich, poradników, autorka felietonów popularyzujących Zakopane. Wspomniana już wcześniej Jadwiga Zamoyska swoją szkołę w Kórniku przeniosła do zakopiańskich Kuźnic, które kupił jej syn Władysław. Wiele czasu spędziła w Paryżu, ale wizytowała Zakopane.

- Wiele z tych kobiet zostało tutaj aż do końca swoich dni - zaznacza Lidia Rosińska-Podleśny. - Przykładem może być mało znana już teraz Bronisława Kondratowiczowa, kobieta, która przyjechała do Zakopanego, zaprzyjaźniła się ze środowiskiem górali, poznała ich język i wielu górali przychodziło do niej, ucząc się później poprawnej góralszczyzny - mówi kuratorka.

Wzrost edukacji i świadomości

Do Zakopanego przyjeżdżały również artystki, które przyczyniły się do wzrostu poziomu edukacji i świadomości. - Przykład w osobie Zofii Stryjeńskiej. To kolejna nieznana osoba, malarka wybitna - podkreśla gość Jedynki. - Z kolei Róża Krasińska-Raczyńska przyjechała do Zakopanego za namową Tytusa Chałubińskiego ze swoimi dziećmi, ponieważ jej jeden mąż zmarł na gruźlicę. Uważała, że powietrze zakopiańskie chroni dzieci przed gruźlicą. Niestety tak się nie stało, a za sprawą właśnie Róży Krasińskiej-Raczyńskiej, kiedy tutaj właściwie nie istniało jeszcze środowisko artystyczne, ona w swojej Adasiówce, w pięknym domu, który kupiła, stworzyła środowisko artystyczne. W tym domu spotykali się m.in. Paderewski i Szymanowski - dodaje.