Wieluń - polska Guernica. Okrutne zbrodnie wojenne na mieszkańcach miasta

Bombardowanie miasta 

Wieluń został zniszczony w 75 proc. i podobnie jak baskijska Guernica - jest symbolem bezsensownego okrucieństwa wojny. Wieluń nie miał obrony przeciwlotniczej i nie stacjonowały w nim polskie wojska. Dlatego historycy mówią o ataku terrorystycznym lub zbrodni wojennej na mieszkańcach. Nalot na Wieluń Niemcy przeprowadzili nagle, bez wypowiedzenia wojny. 

Na miasto spadło 380 bomb o łącznej wadze 46 ton. Jako pierwszy został zbombardowany Szpital Wszystkich Świętych, mimo że był ozna­czony emblematami Czerwonego Krzyża i zgodnie z konwencjami międzynarodowymi podlegał szczególnej ochronie. - Mamy do czynienia z informacjami, wspomnieniami, że ten szpital oznaczony był wyłożonym na dachu znakiem Czerwonego Krzyża. Natomiast sam ówczesny dyrektor tego szpitala, dr Zygmunt Patryn, twierdził z całą stanowczością, że nie - opowiada na antenie Jedynki dr hab. Grzegorz Bębnik, historyk z Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. - Faktem jest natomiast, że ten szpital został zbombardowany, podobnie jak całe śródmieście Wielunia - dodaje. 

Kolejnym celem był najstarszy wieluński kościół parafialny pod wezwaniem Świętego Michała Archanioła z XIII wieku, potem XIX-wieczna synagoga i wiele innych zabytków.

Ofiary niemieckich nalotów 

Zginęło co najmniej 1200 osób. Niektóre źródła podają nawet liczbę 2000 ofiar śmiertelnych. - Ile osób zginęło, tego nie wiemy do tej pory. Zaraz po zakończeniu wojny przyjęto, tak zupełnie arbitralnie, liczbę ponad 2000 ofiar. Później te informacje skorygowano do 1200 ofiar - wyjaśnia gość Jedynki. - Właściwie do tej pory pojawia się ta liczba jako najbardziej wiarygodna wielkość, przy czym bazująca niestety na niewiarygodnych przesłankach - dodaje. 

Czas nalotu na Wieluń 

Według historyków do ataku na Wieluń doszło 5 minut przed atakiem na Westerplatte. Atak bombowy na 15-tysięczne miasto miał mieć miejsce o godz. 4.40. Natomiast w niemieckich dokumentach widnieje godzina 5.40. 

- Godzina ataku na Polskę 1 września 1939 roku została wyznaczona na godz. 4.45. Natomiast w odniesieniu do Wielunia historycy zajmujący się nalotem, przyjęli nie wiadomo na jakiej zasadzie, że w momencie wybuchu wojny w Niemczech obowiązywał tzw. czas letni o godzinę w stosunku do tego, który wówczas był w Polsce przesunięty, czyli jeśli w Polsce była godz. 4.45, no to w Niemczech musiała być 5.45 - wyjaśnia rozmówca Katarzyny Kobyleckiej. - Znaleziono dziennik bojowy i tam znaleziono informacje o zrzuceniu pierwszych bomb o godz. 5.40. Prostą drogą odjęto od tej 5.40 jedną godzinę. Pojawiali się później świadkowie tych wydarzeń, którzy czasami twierdzili wręcz, że spoglądali na zegarek, prawda o tej 4.41 bomby spadły - opowiada. 

Czytaj także: Unikatowa kolekcja płyt Polskiego Radia z 1939 roku. "Pokazują grozę września"

Ponadto w audycji:

Profesor J.R.R. Tolkien

W 50. rocznicę śmierci przypomnimy tę ważną postać, ale nie jako literata i autora powieści fantasy (m.in. "Władca Pierścieni", "Hobbit" ), tylko filologa klasycznego, poliglotę i wybitnego znawcę literatury staroangielskiej na uniwersytecie w Oxfordzie. Tolkien był także współtwórcą znanego na całym świecie największego słownika języka angielskiego - Oxford English Dictionary. Gościem audycji był dr Bartosz Kołoczek - filolog klasyczny, historyk starożytności z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Zobacz też:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: dr hab. Grzegorz Bębnik (historyk z Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach), dr Bartosz Kołoczek (filolog klasyczny, historyk starożytności z Wydziału Historycznego Uniwersytetu Jagiellońskiego)

Data emisji: 1.09.2023 r. 

Godzina emisji: 19.30

ans