Dekret Łukaszenki ws. wydawania paszportów. Ekspert: Białorusini, którzy wyjechali, nie zostaną całkowicie bez pomocy

Pomoc ze strony Polski i Litwy 

Białorusini mieszkający za granicą do tej pory mogli uzyskać nowe paszporty w placówkach dyplomatycznych. Jednak opublikowany w poniedziałek dekret stanowił, że odtąd Białorusini mogą otrzymać nowy paszport lub przedłużyć jego ważność jedynie w "służbach konsularnych właściwych dla ostatniego miejsca zameldowania" na terytorium Białorusi. "Dekret zakazujący wydawania lub odnawiania paszportów za granicą stwarza ryzyko naruszenia praw tysięcy Białorusinów na uchodźstwie, w tym ich swobody przemieszczania się" - napisało na Twitterze Biuro Praw Człowieka ONZ. 

- To jest tzw. pułapka i sprawdzian, ponieważ to nie jest tak, że Białorusini, którzy wyjechali, zostaną całkowicie bez pomocy. Już m.in. państwo polskie wyszło z propozycją tzw. dokumentu podróżnego, czyli takiej alternatywy dla paszportu, którą wydaje Polska na różnych podstawach, nawet na podstawie nieważnego już paszportu białoruskiego - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia Bartosz Tesławski z Fundacji The Opportunity. 

Litwa również zapowiedziała, że będzie wydawać podobne dokumenty, które będą umożliwiały Białorusinom podróże zagraniczne. - Białorusini będą mieli szansę pozyskać jakiś dokument, ale będzie miał on albo litewską Pogoń, albo polskiego orzełka, w związku z czym z punktu widzenia białoruskiej władzy będzie jednoznaczną afiliacją, że ktoś wolał ten dokument, niż wrócić do domu i dać się przejrzeć komisji do spraw powrotów czy innej organizacji, która będzie się zajmowała tym wszystkim - podkreśla ekspert. - Jest to takie sprawdzenie, kto wróci, a kto nie wróci - ocenia. 

Cichanouska przestrzega przed powrotem na Białoruś

Liderka białoruskiej opozycji Swietłana Cichanouska przestrzegła w tym tygodniu Białorusinów w mediach społecznościowych, aby nie wracali do kraju po paszport, jeśli grozi im prześladowanie. "Żaden dokument na świecie nie jest wart wolności człowieka" - napisała. Według organizacji prawniczej Wiasna na Białorusi przetrzymywanych jest obecnie 1501 więźniów politycznych.

- Rozmawiam z Białorusinami, którzy są tak dalece od bycia działaczami politycznymi, jak się da, i oni się sami boją się wrócić do domu, więc wątpię, żeby jakikolwiek działacz polityczny mający za sobą jakieś epizody, zdecydował się na to, że wróci - przyznaje Bartosz Tesławski. - Białoruś ma też duże problemy z tym, że rekordowo potrzebuje dużej liczby rąk do pracy i ma problem z tym, żeby zasilić własny rynek pracy ludźmi odpowiednio wykształconymi - zwraca uwagę gość "Więcej świata". - Po 2020 roku Białoruś opuścili ludzie wykształceni, to była realna strata i uderzenie w gospodarkę - dodaje.

Czytaj także:

Poza tym w audycji:

- Szczyt G20 zakończył się nieoczekiwanie wspólną deklaracją. Potępiono w niej "siłowe odbieranie terenów innym krajom i podważanie ich suwerenności", ale nie wskazano wprost na Rosję i nie wyrażono wsparcia dla Ukrainy. Jednocześnie na szczycie zdecydowano o tym, że powstanie nowe połączenie infrastrukturalne między Indiami a Bliskim Wschodem i Europą. To będzie konkurencja dla chińskiej Inicjatywy Pasa i Szlaku. Więcej w materiale Michała Strzałkowskiego oraz rozmowie z Radosławem Pyffelem z Instytutu Sobieskiego. 

- Potężne trzęsienie ziemi w Maroku, które dotknęło także tereny tłumnie odwiedzane przez zagranicznych turystów. Najgorsza sytuacja jest jednak w górskich wioskach nieco dalej od Marrakeszu. Liczba ofiar to już ponad 2,1 tys. Świat rusza z pomocą. Więcej w materiale Wojciecha Cegielskiego. 

- Rosja usiłowała przeprowadzić w niedzielę na okupowanych terenach Ukrainy nielegalne wybory lokalne. Ukraińcy stosowali jednak skutecznie dywersję i zakłócili te pseudowybory. Rosja coraz słabiej kontroluje okupowane tereny Ukrainy. Materiał Pawła Buszki. 

- Po tym jak na koniec minionego tygodnia wzrosło bardzo poważnie napięcie w Górskim Karabachu, a Armenia i Azerbejdżan zaczęły ściągać wojsko na wspólną granicę, kolejna wojna zawisła na włosku. Ostatecznie udało się jednak oddalić jej widmo, a Azerbejdżan zgodził się zakończyć dwumiesięczną blokadę Górskiego Karabachu i wpuścić tam pomoc humanitarną.