Grzegorz Sęk zauważa, że "czas w astronomii odgrywa dwojaką rolę". - Po pierwsze, w klasycznej astronomii jest czymś, co po prostu mierzymy. On sobie płynie, a my mierzymy go na różne sposoby. W kosmologii, czyli w dziedzinie, która zajmuje się Wszechświatem jako całością, czas jest uczestnikiem tych wydarzeń. Jest częścią składową czasoprzestrzeni - opowiada.
- Ja jestem klasycznym astronomem i używam czasu jako parametru. Witam państwa dzisiaj w dniu o numerze 2 mln 460 tys. 247,9 - dodaje gość Jedynki.
W jaki sposób ustalono datowanie pierwszego dnia? - Wszechświat w tym momencie nie podpowiedział nam niczego. Musieliśmy się umówić - wyjaśnia ekspert.
Ziemię i słońce dzieli blisko 500 sekund
Czas we Wszechświecie odgrywa istotną rolę. Dzięki niemu wiemy m.in. kiedy zobaczylibyśmy na Ziemi, że zgasło słońce. - W ciągu 499 sekund, czyli 8 minut i 19 sekund - odpowiada Grzegorz Sęk.
Z kolei od ostatniej planety w Układzie Słonecznym dzieli nas już 8 godzin, natomiast gołym okiem możemy dostrzec Galaktykę Andromedy, który jest o nas oddalona o 2,5 mln lat świetlnych.
A jak daleko sięgamy przy użyciu przyrządów? - Niemal na krawędź Wszechświata. Tzn. widzimy obiekty, które są tak daleko, że światło wędrowało od nich 14,5 mld lat. To jest ten kraniec, za który nie sięgamy optycznymi metodami. Tam już w czasie, kiedy Wszechświat po wielkim wybuchu przechodził przez różne stadia, nic jeszcze nie świeciło. Były fale grawitacyjne, ale światła jeszcze nie było, wobec czego nie możemy go zobaczyć - odpowiada gość Jedynki.
"10 kroków na Księżyc"
Przez całe tegoroczne "Lato z Radiem" zachęcaliśmy do wzięcia udziału w konkursie "10 kroków na Księżyc".
Niespodzianką było wyłonienie przez jury nie jednego, lecz dwójki zwycięzców. Nagrodą jest niespełna trzytygodniowy pobyt w wyjątkowym w skali świata symulatorze lotów w kosmos Lunares w Pile. Półfinaliści stanęli przed komisją z ośrodka Lunares. Odbyli szereg rozmów i testów oraz szczegółowych badań medycznych.
Czytaj także:
Tytuł audycji: Cztery pory roku
Prowadził: Roman Czejarek
Gość: Grzegorz Sęk (nauczyciel astronomii z Młodzieżowego Obserwatorium Astronomicznego im. Kazimierza Kordylewskiego w Niepołomicach)
Data emisji: 30.10.2023
Godzina emisji: 9.36
DS