Rok 1956 i rok 1966, czyli walka o wolność i tożsamość Polaków

Data publikacji: 31.10.2023 09:54

Ostatnia aktualizacja: 31.10.2023 10:16

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Częstochowa, obchody tysiąclecia chrztu Polski w 1966 roku, Autor - Domena Publiczna/Narodowe Archiwum Cyfrowe

W latach 1956 i 1966 ważne wydarzenia polityczne przeplatały się ze zdarzeniami i rocznicami równie istotnymi z perspektywy polskiego Kościoła.

21 października 1956 roku odbyło się VIII plenum KC PZPR. Nowym przewodniczącym partii - w miejsce Edwarda Ochaba - został Władysław Gomułka. 28 października 1956 roku zwolniono z więzienia w Komańczy prymasa Polski, kardynała Stefana Wyszyńskiego.
14 kwietnia 1966 roku rozpoczęły się obchody tysiąclecia chrztu Polski, najważniejsza uroczystość odbyła się 3 maja na Jasnej Górze. Odpowiedzią władzy było zorganizowanie konkurencyjnych, świeckich obchodów tysiąclecia państwa polskiego.

Rok 1956 i rok 1966, czyli walka o wolność i tożsamość Polaków

Rok 1956 to dla jednych czas najważniejszego przełomu politycznego w PRL. Dla drugich - tylko zmiana bohaterów i narzędzi sprawowania władzy.

To rok brutalnie stłumionego protestu robotników poznańskich przez władzę komunistyczną w czerwcu. Z kolei w październiku, po wyborze Władysława Gomułki na I sekretarza KC PZPR, manifestacji siły przez Kreml. Wreszcie nadziei Polaków na inną, lepszą Polskę wraz ze społecznym poparciem towarzysza "Wiesława".

Na fali październikowej odwilży w polityce wewnętrznej Władysława Gomułkę poparł także, zwolniony z internowania, prymas Stefan Wyszyński, autor "Wielkiej Nowenny", kluczowego etapu przygotowań do wielkiego jubileuszu tysięcznej rocznicy przyjęcia chrześcijaństwa w Polsce. Jubileusz, przypadający na rok 1966, miał przynieść odnowę duchowości i religijności Polaków po okresie ateizacji.

Odpowiedzią, coraz bardziej odchodzącej od ideałów października, władzy było zorganizowanie konkurencyjnych, świeckich obchodów tysiąclecia państwa polskiego.

Czy lata przygotowań do roku 1966 można nazwać bratobójczym sporem o tożsamość? Czym się zakończył rok 1966 dla władzy komunistycznej, czym dla Kościoła? Czy tysiąclecie było sukcesem, czy nie spełniło wszystkich oczekiwań prymasa? Czy i jakie skutki milenium są obecne dziś? Jaka jest pamięć Polaków o roku 1966?