Czy pracodawca ma prawo zmusić nas do wzięcia urlopu?

Data publikacji: 07.11.2023 14:40

Ostatnia aktualizacja: 07.11.2023 14:54

Ten tekst przeczytasz w 2 minuty

Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. , Autor - Shutterstock/fizkes

Zbliża się koniec roku kalendarzowego. Część pracodawców zaczyna w listopadzie naciskać na pracowników, by wykorzystali swoje dni urlopowe i zaczęli nowy rok z "czystą kartą". Czy pracodawca może zmusić nas do wzięcia urlopu?

Zgodnie z Kodeksem pracy każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę przysługuje prawo do 20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego.
Urlop wypoczynkowy powinien on być coroczny, nieprzerwany i płatny.
Do katalogu zmian w przepisach Kodeksu pracy wszedł zapis o zwolnieniu od pracy z powodu siły wyższej. Pracownikowi przysługuje w roku kalendarzowym 2 dni (lub 16 godzin).

Jak wyjaśnia ekspert, istnieją dwa schematy udzielania urlopu pracownikowi. - Jednym z nich jest przygotowanie planu urlopu, który w wielu firmach przygotowuje się na cały rok - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia mec. Grzegorz Ruszczyk, ekspert prawa pracy. - Kiedy tego planu urlopu nie mamy, wtedy ustala się termin po porozumieniu z pracownikiem - wyjaśnia.

Obowiązki pracownika i pracodawcy

Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego w roku kalendarzowym, w którym nabył do niego prawo. Pracownik składa pisemny wniosek ze wskazaniem terminów, w których chciałby go wykorzystać. Urlop jest udzielany w dniach, które dla pracownika są dniami pracy w wymiarze godzinowym. - Jeżeli ten urlop nie zostanie udzielony, pracodawca może spodziewać się grzywny, jednak z drugiej strony nie ma przepisu, który by mówił pracownikowi, że ten urlop musi wziąć, ponieważ mamy zapisane, że niewykorzystany urlop przechodzi na następny rok - wyjaśnia ekspert.

- Z kolei niewykorzystany urlop do przyszłego roku (do końca września)staje się z urlopem zaległym i wtedy pracodawca może przymusić pracownika do tego, żeby taki urlop zaległy wykorzystać - podkreśla mec. Grzegorz Ruszczyk.

Nowe urlopy 2023 w Kodeksie pracy

26 kwietnia 2023 r. weszły w życie przepisy dostosowujące polski Kodeks pracy do unijnej dyrektywy 2019/1158. Pracownicy zyskują m.in. możliwość korzystania z nowych dni wolnych od pracy, m.in. mają możliwość zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem (w wymiarze dwóch dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym) oraz mogą wykorzystać pięć dni wolnego na opiekę.