Parentyfikacja. Gdy dziecko musi nagle dorosnąć

- Pewne stereotypy i nasze przekonania na temat zaradności dzieci powodują, że często widzimy to jedynie jako coś dobrego. Psychologicznie jest to mocno obciążające. Dzieci potrzebują przestrzeni na zabawę, beztroskę. Jest to istotne, żeby rozwijały się prawidłowo - mówi w audycji "Cztery pory roku" psycholog Paweł Gębka. - I nie chodzi o to, żeby dzieci nie miały żadnych obowiązków, ale trzeba zwracać uwagę, czy nie jest ich za dużo, czy dziecko nie jest przeciążone i czy zostaje przestrzeń na bycie dzieckiem - dodaje. 

Zjawisko parentyfikacji występuje również, kiedy dziecko staje się emocjonalnym wsparciem albo powiernikiem rodzica i przejmuje na siebie jego problemy, lęki czy frustracje. Dzieci często czują się odpowiedzialne za emocje dorosłych, co może prowadzić do wstydu i poczucia winy. 

Skutki parentyfikacji 

Skutki parentyfikacji mogą być długofalowe i wpływać na rozwój emocjonalny, psychiczny oraz społeczny dziecka. Dzieci, które przejmują rolę opiekuna, mogą doświadczać lęku, depresji, poczucia osamotnienia, a także trudności w wyrażaniu uczuć.

Czytaj także:

Przejmowanie odpowiedzialności za rodzinę może powodować, że dziecko czuje się winne, gdy nie spełnia oczekiwań. To z kolei może prowadzić do problemów z poczuciem własnej wartości i brakiem pewności siebie. 

Parentyfikacja może także prowadzić do trudności w budowaniu zdrowych relacji z innymi ludźmi. Osoby, które były parentyfikowane, mogą mieć problemy z granicami w relacjach, a także mogą przyjmować nadmierną odpowiedzialność za innych.

Odbudowa ról w rodzinie 

Bardzo ważne jest uświadomienie sobie, że jeśli dziecko przejmuje nadmierną odpowiedzialność, jest to forma przemocy.

Pomoc dziecku w sytuacji parentyfikacji polega na odbudowie zdrowych ról w rodzinie, wsparciu w zakresie emocji, granic oraz potrzeb, a także zapewnieniu przestrzeni do normalnego, bezpiecznego rozwoju.

Ważne jest, aby osoby, które doświadczyły parentyfikacji, mogły uzyskać odpowiednie wsparcie psychologiczne, aby radzić sobie z jej skutkami i odbudować zdrowe granice emocjonalne oraz relacje z innymi. 

Najważniejszym zadaniem dorosłych, pomagających dziecku dotkniętemu parentyfikacją, jest nauczenie go jak znowu być dzieckiem. 

Czytaj także:

Jedynka/kh