Wieś miastem. "Miasto Maciejowice" - reportaż Anety Pawłowskiej-Krać [POSŁUCHAJ]

Maciejowice leżą 80 kilometrów od Warszawy nad Okrzejką, dopływem Wisły, na południowym krańcu województwa mazowieckiego i wchodzą w skład powiatu garwolińskiego.

To tutaj, 10 października 1794 roku, odbyła się bitwa pomiędzy wojskami polskimi dowodzonymi przez gen. Tadeusza Kościuszkę (naczelnika insurekcji) a wojskami rosyjskimi pod dowództwem gen. Fiodora Denisowa i Iwana Fersena. Zakończyła się ona klęską wojsk powstańczych i wzięciem do niewoli rannego dyktatora powstania.

Zemsta Rosjan

W 1507 roku stolnik sandomierski Kacper Maciejowski otrzymał od Zygmunta Starego przywilej lokacyjny, na mocy którego założono miasto w nieistniejącej obecnie wsi Ostrów. Pół wieku później miasteczko to zostało przeniesione w pobliże wsi Maciejowice i odtąd nosiło jej nazwę. Przenosiny te związane były z powodziami i zmianą koryta Wisły.

W 1870 roku - z powodu aktywnego udziału mieszkańców w powstaniu styczniowym (m.in. odbyły się tutaj dwie duże manifestacje patriotyczne) - Maciejowice zostały pozbawione praw miejskich i włączone do gminy Maciejowice w powiecie garwolińskim. 1 stycznia 2024 roku odzyskały dawny status.

Wieś tylko formalnie

- Napisaliśmy pismo do premiera, urzędu rady ministrów, z pytaniem, dokąd rząd niepodległej Polski będzie tolerował ukaz carski, jakiegoś uzurpatora, który nie miał praw odebrać naszemu miastu praw miejskich, które nadał nam nasz król - Zygmunt Stary - opowiedział w reportażu Tadeusz Kostecki, członek Towarzystwa Miłośników Maciejowic.

Kostecki zauważył, że choć formalnie Maciejowice do stycznia były wsią, mieszkańcy nigdy tak o nich nie myśleli. - Osoby zamieszkujące okoliczne miejscowości, gdy wybierały się do Maciejowic, mówiły, że "jadą do miasta" - podkreślił.

Jak zaznaczył Leszek Marek Krześniak, prezes Towarzystwa Miłośników Maciejowic, starania o przywrócenie praw miejskich zaczęły się lata temu. - Podejmowane były działania, by tę niesprawiedliwość dziejową wyrównać - stwierdził. - Zabrano nam wszystko. Taka była zemsta Rosjan na Maciejowicach - wskazał Kostecki.

Zapraszamy turystów

- Te prawa miejskie się w pełni Maciejowicom należą, bo Maciejowice są rozwiniętą miejscowością, w pełni uzbrojoną w wodociągi, kanalizację, gaz. Są przygotowane na to, by być miastem - powiedział Tomasz Kwiatkowski, burmistrz Maciejowic (do 31 grudnia 2023 roku wójt).

- Jest duża szansa, żeby Maciejowice były przystanią turystyczną. Jak Kazimierz Dolny. Mamy bogatą historię, związaną z insurekcją kościuszkowską, bitwą pod Maciejowicami. Mamy zabytkowy rynek. Są tutaj instytucje o charakterze miastotwórczym - muzeum, biblioteka, gminny ośrodek kultury, ośrodek zdrowia, parki, kościół - wymienił.

Czytaj także:

---

1 stycznia 2024 roku status miasta uzyskały 34 miejscowości w Polsce. Najwięcej, bo aż 11, w województwie mazowieckim. Są to: Ciepielów i Sienno - powiat lipski; Dobre i Siennica - powiat miński; Głowaczów i Magnuszew - powiat kozienicki, Gielniów i Odrzywół - powiat przysuski, Maciejowice - powiat garwoliński; Osieck - powiat otwocki; Przytyk - powiat radomski. 

Tytuł reportażu: "Miasto Maciejowice"

Autorka: Aneta Pawłowska-Krać

Data emisji: 2.01.2024 r. 

Godzina emisji: 23.10

kk