Wielokulturowość, niedźwiedź i podziemia kredowe. Z czego słynie Chełm?

Czy Chełm był siedzibą króla?

Chełm był siedzibą koronowanego władcy - króla Rusi Daniela I Romanowicza. Do dziś na Górze Chełmskiej odnajdziemy pozostałości zamku. - To wzgórze jest interesujące również widokowo. To taki punkt charakterystyczny, mieszkańcy chyba nawet lubią to miejsce, bo w codziennym języku nazywają je "górką chełmską" - tłumaczy Zbigniew Lubaszewski, historyk i regionalista. 

Kim był Daniel Romanowicz?

Daniel I Romanowicz prowadził szeroką politykę. Miał kontakty z Węgrami, z Bizancjum, walki prowadził nawet na terenie Austrii. - Była to wybitna postać XIII wieku, związana z Chełmem. Zjawił się tutaj w dosyć zaskakujący sposób. Z kroniki wynika, że w trakcie polowania zauroczył go widok i postanowił tutaj wybudować swoją siedzibę - zwraca uwagę gość audycji "Jedyne takie miejsce". 

Co zobaczyć w Chełmie?

Miejscem wartym odwiedzenia jest bazylika Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Chełmie. - To barokowa, przepiękna świątynia. Co prawda oryginał obrazu Matki Bożej Chełmskiej jest w Łucku na Ukrainie, ale ciągle jest to żywy ośrodek maryjny - analizuje Zbigniew Lubaszewski. Po wniknięciu głębiej w historię miasta możemy odnaleźć m.in. fascynującą historię chełmskich Żydów, którzy mieszkali tu już od końca średniowiecza. 

Dlaczego w herbie Chełma znajduje się biały niedźwiedź?

Bogactwem Chełma była kreda. Prowadzono intensywne wydobycie, a pozostałością po tych czasach są podziemia, dawne wyrobiska. - Kredę sprzedawano na terytorium Polski. Są nawet informacje historyczne, że transporty trafiały do Krakowa. W jakimś sensie kreda jest upamiętniona w herbie miasta, ponieważ znajduje się tam biały niedźwiedź - podkreśla gość Programu 1 Polskiego Radia. 

Niedźwiedź to zresztą jeden z nieodłącznych symboli Chełma. Legenda mówi o tym, że zwierzę przepłoszyło wrogie wojska podczas mongolskiego najazdu. Z racji położenia nie chodzi jednak o niedźwiedzia polarnego. - Tak generalnie nie jest on biały, tylko przemieszczając się korytarzami podziemi chełmskich, wybrudził się kredą - wskazuje Robert Wróblewski, kierownik Chełmskiego Ośrodka Informacji Turystycznej.

Jak aktywnie spędzać czas w Chełmie?

Chełm to również miasto przyjazne miłośnikom aktywnego wypoczynku. Znajduje się tu ponad 20 kilometrów ścieżek rowerowych. Są też ścieżki piesze. Jedną z nich jest "Kumowa Dolina" utworzona w 2010 roku. - Poświęcona jest zbrodni hitlerowskiej i kończy się pomnikiem ofiar. Na pewno bardzo ciekawa pod względem historycznym - wyjaśnia rozmówca Patryka Bedlińskiego. 

Czym są kredowe podziemia?

Wspomniane już podziemia kredowe to unikatowy na skalę europejską labirynt korytarzy wykutych w skale kredowej, której złoża wciąż zalegają obficie pod powierzchnią miasta. - W Chełmie każdy, kto miał dom w centrum, drążył własne korytarze. W XVIII wieku na sto domów osiemdziesiąt miało własne wejścia do podziemi. W ten sposób zapewne można było sobie godnie dorobić - tłumaczy Tomasz Kawalec.

W roku 2003 przeprowadzono pewien eksperyment archeologiczny. Przez cały dzień kopano kredę i pozyskano jej wówczas 2,5 tony, choć wydrążono zaledwie metr korytarza. - W dawnych wiekach na sprzedaż nadawałoby się 1,5 tony, a tona pozostałaby w naszych podziemiach w formie rumoszu - precyzuje gość Jedynki. Przyjmuje się, że w Chełmie kredę wydobywano do połowy XIX wieku. 

Czytaj też: