Jak Warszawa stawała się stolicą?

Jak powiedział w audycji "Eureka" Krzysztof Zwierz, historyk, kustosz Działu Badań nad Warszawą w Muzeum Warszawy, Kraków - w świadomości, w mniemaniu szlachty tamtego czasu - był oficjalną, tradycyjną stolicą Rzeczypospolitej Obojga Narodów aż do jej upadku w 1795 roku. To tutaj odbywały się koronacje i pochówki władców.

Gość radiowej Jedynki przypomniał, że w 1596 roku król Zygmunt III Waza przybył do Warszawy na sejm. Nie planował wówczas przenosić stolicy. - A tak się wszystko jakoś potoczyło, że często się wymienia tę datę, 18 marca 1596 roku, jako datę przeniesienia rezydencji królewskiej do Warszawy - zwrócił uwagę.

Dlaczego Warszawa?

Na Mazowszu były ośrodki o wiele ważniejsze, jak chociażby Płock. - To jest rzecz ciekawa. Warszawa została założona ok. 1300 roku - nie zachował się akt założycielski, lokacyjny tego miasta - jako miasto książęce, własność księcia mazowieckiego, bocznej gałęzi Piastów mazowieckich - wyjaśnił Krzysztof Zwierz.

Historyk zauważył, że Warszawa, w swoich początkach, rozwijała się tak jak inne miasta mazowieckie, dość wolno. Nic nie wskazywało na to, że będzie kiedyś stolicą. - Z chwilą śmierci ostatnich książąt mazowieckich, Janusza i Stanisława, w 1526 roku, Warszawę przejął, w ramach spadku, król Zygmunt Stary. Od tego czasu można mówić o takim większym rozwoju Warszawy - wyjaśnił.

- Bardzo dużo się dzieje w Warszawie w latach 60. XVI wieku, kiedy to ostatni Jagiellon przygotowuje to miasto powoli do pełnienia roli miasta sejmowego. W 1569 roku na sejmie w Lublinie szlachta litewska i polska zadecydowały, że to właśnie Warszawa będzie miejscem, gdzie będą zwoływane wspólne zjazdy sejmowe Polaków i Litwinów - opowiedział historyk.

Czytaj także:

Zygmunt II August rozpoczął pierwszy etap uczynienia z Warszawy rezydencji królewskiej. Podjął m.in. decyzję o wybudowaniu stałego mostu przez Wisłę. Jego przedwczesna śmierć, w 1572 roku, przerwała ten proces. - Zygmunt III, w początkach swojego panowania, chyba nie zamierzał kontynuować tych prac. On traktował Kraków jako rezydencję - podkreślił.

Jednak - jak dodał gość radiowej Jedynki - zmieniały się priorytety, ważne zaczęły być sprawy bałtyckie. Wektor polityki skierował się na północno-wschodni rejon Polski. Warszawa była dogodnym miejscem, by stąd prowadzić działania. 

Warszawa stawała się stolicą przez wiele lat. - To był proces. 18 marca 1569 roku to data umowna. Decyzję o przebudowie zamku warszawskiego Zygmunt III Waza podjął prawdopodobnie w 1598 roku, po powrocie ze Szwecji, gdzie udał się, by zadbać o sprawy odzyskania korony - powiedział.

Proces przenosin rezydencji trwał, według różnych źródeł, do 1611 lub 1613 roku. Od 1609 roku aż do śmierci Zygmunt III Waza nie pojawił się w Krakowie.

Z Małopolski na Mazowsze. O tym, jak Warszawa stała się stolicą Polski Źródło: Polskie Radio/YouTube

Poza tym w audycji:

Pięciometrowe sanie, skuter śnieżny, a nawet helikopter, znajdują się wśród eksponatów Muzeum Badań Polarnych, które otwarto w zeszłym miesiącu w Puławach. 

Gość: dr Piotr Kondraciuk, dyrektor Muzeum Badań Polarnych w Puławach.