Czym jest zorza polarna? Dlaczego Polacy zwariowali na punkcie tego zjawiska?

Zorza polarna - co to za zjawisko?

Zorza polarna to zjawisko świetlne występujące w górnych warstwach atmosfery naszej planety, w okolicach biegunów magnetycznych.

Zazwyczaj zorze polarne możemy dostrzec za kołami podbiegunowymi, ale gdy warunki są sprzyjające (aktywność słoneczna jest bardzo intensywna), zdarza się je dostrzec też w niższych szerokościach geograficznych, np. w Polsce.

Od Słońca nieustannie biegnie strumień naładowanych cząstek, tzw. wiatr słoneczny. Gdy na gwieździe zachodzą rozbłyski, strumień ten zwiększa się. Kiedy wiatr dociera w okolice Ziemi, natrafia na pole magnetyczne naszej planety, które powoduje odchylanie trajektorii cząstek.

Cząstki poruszają się wzdłuż linii pola magnetycznego i wzbudzają atomy w atmosferze w obszarach okołobiegunowych. Skutkiem tego jest świecenie zorzowe spowodowane przez licznie linie emisyjne, szczególnie tlenu i azotu.

Czytaj także:

Osiągnięty został najwyższy poziom - G5

Jak podkreśliła w audycji "Eureka" prof. Agnieszka Gil-Świderska z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu w Siedlcach, to, co się działo w ostatnich dniach na polskim niebie, to zjawisko, na które badacze czekali od lat. 

- To pierwszy tak silny sztorm geomagnetyczny od tzw. burzy halloweenowej, która miała miejsce pod koniec października i na początku listopada dokładnie 20 i pół roku temu - wskazała. - Osiągnięty został najwyższy poziom, G5 w klasyfikacji NOAA [amerykańska instytucja rządowa zajmująca się prognozowaniem pogody] - dodała.

Czytaj także:

Skąd wiadomo, kiedy będzie zorza?

Gdzie publikowane są informacje na temat zórz polarnych? Skąd mamy wiedzieć, kiedy udać się na obserwację? Gość radiowej Jedynki poleciła śledzić KP Indeks. To wskaźnik aktywności geomagnetycznej. Określa (w skali od 0 do 9) aktywność promieniowania słonecznego, czy też wiatru słonecznego, które dociera na Ziemię w wyniku wybuchów na Słońcu.

- To bardzo prosty indeks. Teraz ta aktywność jest na poziomie nieco powyżej 3. To jest zbyt mało. By zorza polarna była widoczna w Polsce, ten wskaźnik musi być powyżej 7 - wytłumaczyła prof. Gil-Świderska. 

Zorze polarne można zaobserwować gołym okiem, ale musimy się udać w miejsce, gdzie występuje absolutny brak zanieczyszczenia światłem.

W mieście, w miejscu, gdzie to zanieczyszczenie jest niewielkie, można zauważyć na niebie delikatne smugi. Kolory pojawią się, gdy wykonamy zdjęcie. Można je nawet zrobić zwykłym aparatem w telefonie komórkowym. Włączamy wówczas tryb nocny i trzymamy telefon nieruchomo.

Poza tym w audycji:

W północnym Chile, w samym sercu pustyni Atacama, powstało obserwatorium astronomiczne zarządzane przez Centrum Badań Kosmicznych im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk. Miejsce to jest powszechnie uważane za najlepsze do prowadzenia naziemnych obserwacji gwiazd.

Czym jest ta placówka dla polskiej nauki? O tym opowiedział prof. Grzegorz Pietrzyński, astronom i kierownik obserwatorium Cerro Armazones.

Tytuł audycji: Eureka

Prowadził: Jakub Domoradzki

Goście: prof. Agnieszka Gil-Świderska (Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk, Uniwersytet w Siedlcach) oraz prof. Grzegorz Pietrzyński (astronom i kierownik obserwatorium Cerro Armazones)

Data emisji: 13.05.2024 r.

Godzina emisji: 19.30

Jedynka/PAP Nauka w Polsce/kk/wmkor