85. rocznica rozpoczęcia II wojny światowej. Czy jesteśmy nadal "na wojnie"?

Pierwszy po wakacyjnej przerwie odcinek cyklu "Historia bliska" poświęcony był konsekwencjom II wojny światowej. Formalnie koniec wojny to maj 1945 roku, ale przecież w innych wymiarach wojna trwa nadal, jej konsekwencje są wciąż żywe.  

Co rusz wraca dyskusja o odszkodowaniach wojennych za poniesione w latach 1939-1945 straty. Badania psychologiczne mówią o obecnej i silnej traumie postwojennej w kolejnym pokoleniu Polaków. Książek i filmów o wojnie wciąż przybywa. Wojna zdeterminowała nasze myślenie o polityce i przyszłości.

Czy to się kiedyś skończy i zaczniemy żyć "na nowo"? Czy jesteśmy na to gotowi i mamy na to ochotę? A może, jak chciała prof. Maria Janion - do Europy tak, ale z naszymi trupami. Jesteśmy nadal "na wojnie" i taka forma życia odpowiada nam najbardziej.

"Ta wojna szybko się nie skończy"

- Ja sądzę, że ta wojna szybko się nie skończy - powiedział w audycji "Historia bliska" prof. historii UJ Andrzej Chwalba, autor książki "Polska kwawi. Polska walczy".

- Ze względu na intensywność przebiegu wydarzeń na ziemiach polskich, ze względu na to, że ślady materialne wojny są dalej obecne, ślady mentalne, czyli zmiany, które wojna wywoła w mentalności ludzi, pewne zachowania w stosunku do pracy, państwa, do siebie wzajemnie, wciąż trwają. Nawet nie zawsze wiemy, że coś jest spowodowane, czy też utrwalone, przez wojnę - wskazał.

Gość radiowej Jedynki zwrócił uwagę, że każda rodzina doświadczyła czegoś dramatycznego w trakcie wojny. - Minęły raptem trzy, mniej więcej, generacje. Nasza pamięć tzw. kulturowa zaczyna gasnąć mniej więcej po czterech generacjach. Tak że mamy jeszcze ok. 25 lat dyskusji - wyjaśnił.

Dr Janusz Marszalec, wicedyrektor Muzeum II Wojny Światowej, stwierdził, że "jesteśmy bardzo umeblowani przez wojnę". - Nawet jeżeli już nie pamiętamy opowieści naszych dziadków, to to, co zostało z ich opowieści, kołacze się w przestrzeni publicznej, dociera do nas i takim głośnym echem dudni nam w głowach, nawet ludziom młodym - zauważył.

Jednocześnie gość radiowej Jedynki stwierdził, że takie myślenie może się szybko skoczyć, być może już nie będzie dotyczyło następnych pokoleń, ale by się tak stało, musi się wydarzyć... coś jeszcze gorszego. - Tego sobie oczywiście nie życzymy, więc lepiej pozostańmy w tych naszych traumach, wspomnieniach, upamiętnieniach i sporach - powiedział.

Audycja dostępna również na platformie podcastowej

Czytaj także: