"Wiesław Dymny. 5 i ½ bladego Józka". Niezwykła wystawa o legendzie Piwnicy pod Baranami

Wiesław Dymny i jego świat

"Wiesław Dymny. 5 i ½ bladego Józka" to tytuł wystawy, ale jednocześnie filmu z roku 1971 poświęconego artyście. Jednego z trzech, realizowanych wspólnie z Henrykiem Klubą. Marta Miś zwraca uwagę, że wszystkie były dziełami przełomowymi. Również ze względu na materiał literacki, który służył za ich podstawę.

- Dymny przede wszystkim był pisarzem. W pierwszej kolejności tworzył opowiadania. "Chudy i inni" to jest adaptacja jednego z nich, sam napisał scenariusz - tłumaczy gość Jedynki. Dodaje, że Wiesław Dymny był zafascynowany wsią, prowincją. Jego twórczość szybko została przyporządkowana do szeroko pojętego nurtu chłopskiego w prozie powojennej. 

Na wojennej ścieżce z cenzurą

Zarówno "Chudy i inni", jak i "Słońce wschodzi raz na dzień" to pewnego rodzaju gra z konwencją kina socrealistycznego. - Etos socjalistycznej pracy był trochę na drugim planie. (...) Było tam dużo ironii, a te postaci są bardzo ze świata Dymnego - wskazuje rozmówczyni Anny Stempniak. Drugi z wymienionych tytułów wstrzymany został na pięć lat przez cenzurę. Najbardziej tragiczną historię miał jednak również już wspomniany film "Pięć i pół bladego Józka". 

Zatrzymany został ze względów społeczno-politycznych. Na ekranie pojawia się bowiem gang motocyklowy. - Pomysł podobno wziął się z lektury artykułu opisującego bandę motocyklistów terroryzujących mieszkańców miasteczka. To był punkt wyjścia, który pozwolił mu stworzyć tak naprawdę opowieść o konflikcie starych i młodych - analizuje kuratorka. I choć Henryk Kluba na żądanie cenzury przemontował pewne elementy, to film i tak trafił na półkę. 

Wersja, którą obejrzeć można na wystawie, nie jest więc wersją reżyserską. - To film w jakimś sensie okaleczony, ale przez to jest też ciekawy. Jak zwrócił uwagę Michał Dymny, film ten ma taką bardziej awangardową formę - przyznaje. 

Czym jest wystawa "Wiesław Dymny. 5 i ½ bladego Józka"?

Wiesław Dymny był artystą wszechstronnym. Studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, współtworzył Piwnicę pod Baranami, dla której również pisał liczne teksty. - Wiedzieliśmy, że na wystawie zepniemy tę jego działalność artystyczną, wizualną i rysunkową z filmem, czyli medium, które chyba wyrażało go w pełni, łącząc słowo i obraz - zaznacza Marta Miś. Przyznaje, że sylwetka artysty wprowadzona została w przestrzeń ekspozycyjną w sposób "mniej oczywisty".

Artysta wykracza poza dobrze znaną, krakowską scenę kabaretową. - Pokazujemy fototapetę z kolażem z kilkudziesięciu fotosów i werków z różnych planów filmowych. Tych, których był współtwórcą, i tych, w których grał. On przecież pojawiał się również jako aktor drugiego czy trzeciego planu - tłumaczy rozmówczyni Anny Stempniak. Wystawa w Galerii Sztuki Współczesnej w Opolu potrwa do 24 listopada tego roku. Towarzyszy jej wiele wydarzeń, m.in. projekcje filmów i wykłady.

Szczegóły dostępne są TUTAJ.