Będą badać ponad 50 różnych epidemii w historii Europy. Zespół prof. Izdebskiego z prestiżowym grantem

Data publikacji: 22.01.2025 13:00
Ostatnia aktualizacja: 22.01.2025 13:32
Ten tekst przeczytasz w 2 minuty
Co decyduje o tym, że nie wystarczy wiedzieć, z jakim patogenem mamy do czynienia, żeby przewidzieć, co się wydarzy?
Co decyduje o tym, że nie wystarczy wiedzieć, z jakim patogenem mamy do czynienia, żeby przewidzieć, co się wydarzy?, Autor - Shutterstock
Dlaczego ta sama fala pandemii w jednym miejscu powoduje wielkie spustoszenie, a w innym "przechodzi bokiem"? Co decyduje o tym, że nie wystarczy wiedzieć, z jakim patogenem mamy do czynienia, żeby przewidzieć, co się wydarzy? Odpowiedzi na te pytania poszukuje międzynarodowy zespół projektu EUROpest, który otrzymał prestiżowy ERC Synergy Grant przyznany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych.

Prestiżowy ERC Synergy Grant dla UW

To pierwszy grant Synergy dla Uniwersytetu Warszawskiego i jednocześnie drugi, którego liderem jest polski ośrodek naukowy (koordynatorem pierwszego jest Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika PAN). Na realizację projektu zespół otrzymał prawie 10 mln euro dofinansowania. 

- Będziemy mieli co robić przez 6 lat. Europejska Rada do Spraw Badań Naukowych (European Research Council) przyznaje przede wszystkim projekty indywidualne między 1,5 a 2,5 miliona euro na 5 lat, ale również w dodatkowej takiej ścieżce finansowania przyznaje środki do 10 mln euro na 6 lat na badania interdyscyplinarne, czyli takie, w których nie da się zbadać problemu naukowego, bo jest tak złożony w jednym zespole, tylko potrzeba równoległej pracy trzech, czterech zespołów - mówi w Jedynce prof. Adam Izdebski, historyk i ekolog z Uniwersytetu Warszawskiego, kierownik zespołu naukowców. 

POSŁUCHAJ

41:47

Dlaczego ta sama fala pandemii w jednym miejscu powoduje wielkie spustoszenie, a w innym "przechodzi bokiem"? (Eureka/Jedynka)

 

Badania pandemii 

Głównym celem projektu jest odpowiedź na pytanie, dlaczego te same patogeny wywołują różne skutki biologiczne, ekologiczne, społeczne, ekonomiczne i kulturowe. Zespół naukowców planuje zbadać ponad 50 różnych epidemii w historii Europy, od Czarnej Śmierci po okres uprzemysłowienia.

- Ten projekt jest rozpisany na wiele lat i wiele różnych zespołów, bo będzie dotyczył 11 różnych regionów Europy. (...) W każdym z tych regionów będziemy badali między 4 a 6 epidemii, zaczynając od późnego średniowiecza po późną nowożytność - wyjaśnia gość Jedynki. - Nie ukrywam, że po nowożytności się spodziewamy najwięcej, bo to są już czasy znacznie lepiej udokumentowane niż XIV-XV wiek w średniowieczu - dodaje. 

Dla każdej z epidemii zespół będzie się starał wykorzystać badania historyczne i archeologiczne, po to, aby zrekonstruować miejscowe warunki życia codziennego (ubiór, mieszkanie, dietę, stan zdrowia), jak również strukturę demograficzną, wiedzę i wyobrażenia o chorobach, środki transportu i szlaki handlowe, sytuację polityczną, gospodarczą i religijną.

W audycji również:

- Dagmara Bożek jest pisarką, popularyzatorką nauki i polarniczką, pracującą w Instytucie Geofizyki Polskiej Akademii Nauk. Uczestniczyła w 35. Wyprawie Polarnej IGF PAN do Polskiej Stacji Polarnej Hornsund na Spitsbergenie (2012–2013) i 40. Wyprawie Antarktycznej do Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka Arctowskiego na Wyspie Króla Jerzego.

- "Z Andów zawsze coś nowego" - o tropikalnych motylach, które lubią śnieg. Jak powiedział Pliniusz Starszy, gdy po raz pierwszy zobaczył żyrafy: "Z Afryki zawsze coś nowego". Prof. Tomasz Pyrcz z Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz współautorzy artykułu opublikowanego niedawno w "Zoological Journal of the Linnean Society", opisując swoje odkrycie, sparafrazowali jego słowa - Ex Andibus semper aliquid novi (Z Andów zawsze coś nowego). Tym razem bowiem nie chodzi o długoszyjego olbrzyma, lecz delikatnego motyla znalezionego w śniegu na wysokości prawie 5000 metrów n.p.m.

Gość: prof. Tomasz Pyrcz z Instytutu Zoologii i Badań Biomedycznych Uniwersytetu Jagiellońskiego

Czytaj też:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadził: Jakub Domoradzki

Goście: Dagmara Bożek (Instytut Geofizyki PAN), prof. Tomasz Pyrcz (Instytut Zoologii i Badań Biomedycznych UJ), prof. Adam Izdebski (historyk i ekolog z UW)

Data emisji: 21.01.2025 r. 

Godzina emisji: 19.10

ans/kor

Tak to bywało
Tak to bywało
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.