Mediacja w sprawach karnych i nieletnich

Co się dzieje, kiedy sprawca nie wywiąże się z postanowień ugody?

Agnieszka Rękas, sędzia z Ministerstwa Sprawiedliwości: Konsekwencje z nie wywiązania się sprawcy ze zobowiązań, jakie wziął na siebie przy podpisaniu ugody, zależą od sposobu w jaki potraktuje je sąd. Ugoda mediacyjna dla organu procesowego jest propozycją, w jaki sposób strony widzą możliwość rozwiązania konfliktu karnego. Sąd powinien honorować ustalenia, czyli warunki wypracowane ugodą, natomiast sąd nie ma obowiązku przyjęcia tych warunków.

W przypadku wyroku w zawieszeniu, spełnienie postanowień ugody, np. podjęcie leczenia antyalkoholowego, może być warunkiem nie odwieszania wyroku.

Agnieszka Rękas: Sąd, dając karę, np. pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, może w okresie próby zobowiązać oskarżonego do podjęcia leczenia odwykowego w terminie np. 7 dni od uprawomocnienia się wyroku i do kontynuowania tego leczenia odwykowego przez okres próby. W sytuacji, gdy skazany nie będzie wykonywać tego obowiązku, może to być podstawą do zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności, która została orzeczona z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Sprawca zazwyczaj wykonuje postanowienie ugody, bo sam bierze udział w jej wypracowaniu. Niestety, zdarza się także inaczej. Dr Elżbieta Dobiejewska wspomina sprawę rozwiedzionego małżeństwa, które mieszkało w jednym domu. Były mąż po pół roku przestał wypełniać postanowienia ugody. Pił, był agresywny i nie płacił na rehabilitację niepełnosprawnego dorosłego syna.

Dr Elżbieta Dobiejewska z Dolnośląskiego Ośrodka Mediacji: Zadzwoniła żona i poprosiła o telefon do męża. Mediatorowi ten pan powiedział o kłopotach i obiecał poprawę. Po trzech miesiącach nie było poprawy i żona poszła na policję, ale tam uzyskała radę, aby ponownie poszła do mediatora.
Jednak rola mediatora już się skończyła. Wtedy pokrzywdzony musi sam wziąć znowu sprawę w swoje ręce, czyli rozpocząć kolejną, nową sprawę.

PzJ 1 – W jaki sposób mediatorzy starają się w czasie negocjacji zapewnić skuteczne wykonanie postanowień ugody?
PzJ 2 – Kiedy sprawa karna, która trafiła do mediacji, może wrócić do sądu?

Przygotowała: Karolina Wichowska.