Mówimy w języku polskim, a tak naprawdę kilkoma językami polskimi. W "Słowotece" o różnorodności języka, jego odmianach, wśród których są m.in. gwary, socjolekty i profesjolekty. O tym, czym jest idiolekt i w jakim celu językoznawcy badają język pisarzy i poetów, porozmawialiśmy z prof. Tomaszem Korpyszem z UKSW.

23 marca 2025 15:58

W Słowotece z dr Eweliną Kwapień z UW tropiliśmy dawne słowa. Tym razem skupiliśmy się na kulinariach. Wiek XIX to czas, w którym kuchnia się zmienia, zmieniają się zwyczaje, ulegamy wpływom z zagranicy. Ma to odzwierciedlenie także w nazwach potraw. Nieco przewrotnie zaczęliśmy od biszkokciku i butersznitki, potem była karbonada albo bifsztyczek, a dla koneserów jusznik.

16 marca 2025 13:43

„Pomocnian”, „dosprawian”, „istotnik” i „wrzutek”. Co znaczą te słowa? Z czym się kojarzą? Czy rzeczownik zawsze był rzeczownikiem, przymiotnik przymiotnikiem, a zaimek zaimkiem? Jak dawniej nazywano kropkę i kogo uważa się za ojca polskiej gramatyki? O tym opowiedziała prof. Monika Kresa z Wydziału Polonistyki UW

9 marca 2025 16:11

Przylgnęły do niego epitety "poeta trudny", "poeta ciemny" "poeta niezrozumiany". W "Słowotece" rozmowa o języku i twórczości Cypriana Norwida, oraz o publikacjach przybliżających jego twórczość współczesnym. O pierwszym w Polsce muzeum Poety w Dębinkach. A także o postaci zmarłej 8.02. prof. Jadwigi Puzyniny – wybitnej językoznawczyni, badaczki literatury i znawczyni twórczości Cypriana Kamila Norwida. Gość: prof. UKSW, norwidolog Tomasz Korpysz

2 marca 2025 16:31

Czy polszczyzna jest trudna? Co wpływa na takie jej postrzeganie? Jak ona wypada na tle języków obcych? Jakie są sposoby na opanowanie ortograficznych zasad? Czy są słowa, które zapadają w pamięć bardziej niż inne, a jeśli tak co stanowi o tym, że je zapamiętujemy? Także o dziecięcej językowej kreatywności. O tym w rozmowie z Jędrzejem Cytawą – poliglotą i nauczycielem technik uczenia się

23 lutego 2025 16:21

Co wspólnego ma rower z drezyną? Czym różni się parokonka od wizawiwki i czy ekstracug był szybszy od omnibusu? O dziewiętnastowiecznych nazwach pojazdów opowiedziała językoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego, dr Ewelina Kwapień

16 lutego 2025 15:40

Druga część rozmowy z Jędrzejem Cytawą - poliglotą i mistrzem świata w zapamiętywaniu. Czy gdy się włada kilkoma językami, trudno jest się "przestroić" z języka na język? Który z języków można nazwać językiem przyszłości i jaki wpływ na naukę języków ma i będzie mieć sztuczna inteligencja?

9 lutego 2025 13:40

Spotkanie z Jędrzejem Cytawą - architektem, programistą, mistrzem świata i rekordzistą Guinnessa w zapamiętywaniu liczb binarnych i poliglotą. Porozmawialiśmy o nauce języków obcych. Co jest miarą trudności języka? Wymowa, słownictwo, gramatyka? Czy ma znaczenie kolejność uczenia się języków? Od jakiego najlepiej zacząć i jakie techniki pomogą dobrze opanować słownictwo?

2 lutego 2025 13:33

Co nowego w gramatyce? Konstrukcje językowe trzymają się mocno! Ale jest też parę nowości. Coraz śmielej np. do akcji wkracza przedrostek "za". "Zawalczyć", "zaspojlerować", "zaironizować" i niezwykle ekspansywne i modne "zadziać się" w znaczeniu wydarzyć się. To tylko jeden z przykładów zmian gramatycznych, którym się przyjrzymy. Gość: językoznawca z UW prof. Marek Łaziński

26 stycznia 2025 17:23

Czy "włoszczyzna" pochodzi z Włoch, "burmistrz" z Niemiec, a "maczuga" z Rumunii? Dziś często narzekamy na nadmiar zapożyczeń, zwłaszcza anglicyzmów. Okazuje się jednak, że zapożyczaliśmy od zawsze. Od kiedy konkretnie? Kiedy pojawiły się pierwsze zapożyczenia, z jakich języków pożyczaliśmy najwcześniej i czy ktoś pożyczał także od nas? Na te pytania odpowiedziała prof. Monika Kresa, językoznawczyni z Uniwersytetu Warszawskiego.

19 stycznia 2025 13:42

Koalicja, komisja, zetki, sztuczna inteligencja, babciowe, powódź. Znamy już wyniki 14. plebiscytu na Słowo Roku 2024. Poznaliśmy słowa wybrane przez kapitułę i te, które wyłonili internauci. Po raz pierwszy wybrano także Studenckie Słowo Roku, którym została stołówka. Wyniki skomentuje w audycji prof. Marek Łaziński, językoznawca z Uniwersytetu Warszawskiego.

12 stycznia 2025 13:40