Prof. Bauman i cztery "nie" papieża Franciszka
POSŁUCHAJ
Prof. Bauman: ludzkość znalazła się w okresie interregnum, gdy stare sposoby organizowania relacji z innym człowiekiem nie funkcjonują jak należy, a nowego typu jeszcze nie zdążyliśmy wymyślić. W tym okresie wszystko się może zdarzyć (Jedynka)
Cztery "przykazania": "nie" dla ekonomii wykluczenia, "nie" dla nowego bałwochwalstwa pieniądza, "nie" dla pieniądza, który rządzi zamiast służyć, oraz "nie" dla nierówności społecznej rodzącej przemoc, papież Franciszek zamieszcza w rozdziale poświęconym kryzysowi zaangażowania wspólnotowego i wyzwaniom współczesnego świata (Rozdz. II pkt.1). Prof. Zygmunt Bauman podkreśla, że "szybka i nieustająca zmiana warunków rynkowych" i podział sił politycznych na świecie doprowadziły do wyłączenia całej grupy społecznej z gry, którą jest rywalizacja ekonomiczna, starania o promocję, awans czy pozycję. - Ci ludzie są właściwie przegrani, zostali odrzuceni. Dziś podstawowy podział przebiega między wygranymi a przegranymi - uważa filozof.
I choć rozwarstwienie to nie jest zjawiskiem nowym, to w ostatnich 20-30 latach nieustannie kurczy się liczba tych, którzy nie muszą martwić się o przyszłość. Natomiast większość społeczeństwa żyje w stanie niepewności, zagubienia i zaskoczenia, który zdaniem prof. Baumana charakteryzują trzy cechy. - Gnębi nas zarazem uczucie ignorancji: nie wiem co będzie jutro, gdy się obudzę; z drugiej strony uczucie impotencji: bo nawet, gdybym wiedział co się ma wydarzyć, moje siły są zbyt wątłe, by temu się przeciwstawić, zapobiec. Z nimi wiąże się upokorzenie, co powoduje agresywność, wojowniczość i gwałtowne poszukiwanie kogoś, kto powie: zaufaj mi, a ja cię urządzę - wyjaśnia socjolog.
Powracając do myśli papieża Franciszka, Zygmunt Bauman dodaje, że hierarcha kościelny dokładnie powiedział co trzeba zrobić i na czym skoncentrować uwagę. - Na jedno pytanie jednak nie mógł odpowiedzieć: kto to ma robić - uważa.
Jak w tym kontekście brzmią wypowiedzi rządzących, którzy ogłaszają koniec kryzysu oraz papieża, który mówi o potrzebie dialogu i go praktykuje? O skutkach indywidualizacji i radykalizacji, stanie lewicy, szukaniu strategii życia w wielokulturowości i dylemacie stojącym przed ludzkością prof. Zygmunt Bauman mówił w Radiowej Jedynce. Do słów papieża Franciszka socjolog nawiązuje także w swojej nowej książce, która ukaże się wkrótce.
Audycja specjalna
Rozmawiał: Przemysław Szubartowicz
Gość: prof. Zygmunt Bauman (socjolog, filozof, eseista)
Data emisji: 18.01.2015
Godzina emisji: 12.05
(asz/mm)
