Zawisza Czarny - między legendą a prawdą

Data publikacji: 17.05.2018 16:35
Ostatnia aktualizacja: 17.05.2018 16:41
Ten tekst przeczytasz w 1 minutę
Zawisza Czarny na obrazie Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem"
Zawisza Czarny na obrazie Jana Matejki "Bitwa pod Grunwaldem", Autor - Wikipedia/domena publiczna

POSŁUCHAJ

Zawisza Czarny - między prawdą a legendą (Cztery pory roku/Jedynka)

Jakim człowiekiem był legendarny Zawisza herbu Sulima? Czy rzeczywiście ucieleśniał wszelkie cnoty? Matejko uwiecznił go na obrazie "Bitwa po Grunwaldem", Sienkiewicz osadził jego postać w "Krzyżakach", pisał o nim również Wyspiański w "Weselu". Ma swoje ulice, pomniki, drużyny harcerskie, jego imię nosi jacht ZHP. A jaki był naprawdę?

Szymon Jędrusiak, autor książek o Zawiszy twierdzi, że nie wiemy, jaki był. - Na pewno był wspaniałym rycerzem - podkreśla. Był uosobieniem rycerskich cnót. Ale tak naprawdę wiemy o nim niewiele. Musiał być zasłużonym rycerzem, bo doznawał wielkich zaszczytów, choć pochodzi ze średniozamożnej szlachty. Z pewnością nie był bez skazy, jak go określali późniejsi kronikarze.

Był ulubieńcem Zygmunta Luksemburskiego i Władysława Jagiełły. Choć nie miał uniwersyteckiego wykształcenia korespondowała z polskim królem. Niewykluczone, że to właśnie Zawisza w krytycznym momencie bitwy pod Grunwaldem uratował królewski sztandar, choć nie ma na to wyraźnych dowodów.

A skąd jego przydomek Czarny? - Prawdopodobnie był brunetem. Jego brat Piotr miał przydomek Kruczek, czyli pewnie bracia byli brunetami - mówi Szymon Jędrusiak. To, że miał czarną zbroję i w niej walczył to już raczej legendy.

Zarabiał na życie werbując żołnierzy zaciężnych. To było jednym ze źródeł jego przychodów. Początek XV wieku to był początek zmierzchu rycerstwa.

Nie wiemy jak zginął Zawisza. W 1428 zaginął podczas bitwy pod Golubaczem. Prawdopodobnie Zawisza na czele armii zaciężnej osłaniał odwrót armii Zygmunta Luksemburskiego przez Dunaj i wtedy doszło do ataku Turków. Nigdy nie odnaleziono jego ciała.

Co to znaczy, że Zawisza był przedchorągiewnym? Jak była ówczesna taktyka walki? Jak wyglądało jego życie rodzinne? Dlaczego arcybiskup poznański zezwolił na jego ślub ze swoją bratanicą, choć Zawisza pochodził z pospolitej szlachty? Posłuchaj nagrania całej rozmowy, w której Szymon Jędrusiak obala parę mitów na temat Zawiszy.

Gość Jedynki będzie w sobotę (19.05) uczestniczył w Targach Książki w Warszawie, a w piątek (18.05) w stołecznej Hali Koszyki w dyskusji o Zawiszy Czarnym.

Tytuł audycji: Cztery pory roku

Prowadzi: Roman Czejarek

Gość: Szymon Jędrusiak (autor trylogii o Zawiszy Czarnym oraz średniowiecznej Polsce i Europie - "Wielka wojna", "Droga do króla" i "Aragonia")

Data emisji: 17.05.2018

Godzina emisji: 9.22

ag/kh





Skarby kultury polskiej
Skarby kultury polskiej
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.