Muzeum Polskie w Rapperswilu, czyli bardzo ważny element polskości

23 października 1870 roku hrabia Władysław Plater uruchomił w dzierżawionym przez siebie zamku Muzeum Polskie w Rapperswilu. Jego założyciel był nieprzypadkową postacią, ponieważ uczestniczył w powstaniu listopadowym oraz bardzo mocno wspierał powstanie styczniowe w Szwajcarii.

- Muzeum Polskie w Rapperswilu stanowi po Bibliotece Polskiej w Paryżu drugą najważniejszą perełkę w dziejach polskiej emigracji niepodległościowej. Jest instytucją, która miała służyć narodowi polskiemu i rzeczywiście służyła począwszy od XIX wieku, poprzez cały XX i teraz oczywiście w XXI - twierdzi dr Małgorzata Ptasińska z Biura Badań Historycznych IPN.

Dr Małgorzata Ptasińska zauważa, że ciągłość istnienia Muzeum Polskiego w Rapperswilu zawdzięczamy wielu wybitnym Polakom, działającym na rzecz niepodległej Polski poza jej granicami. - Ta ciągłość, polska tradycja, myśl narodowa i niepodległościowa trwała na zamku rapperswilskim w Muzeum Polskim dzięki garstce tych osób. To był trudny czas, ale należy podkreślić zaangażowanie Polaków i kontynuowanie idei Polskiego Muzeum Narodowego, które założył Władysław Plater - dodaje.

Muzeum przejęli komuniści

W 1951 roku muzeum zostało nielegalnie przejęte przez komunistów, co doprowadziło do przerwy w jego działalności. Szwajcarzy nie chcieli bowiem mieć na swoim terytorium propagandowej, komunistycznej placówki.

- Komuniści przejęli muzeum, zlikwidowali i usunęli wszystkie pamiątki oraz wystawę, która świadczyła o dziedzictwie II Rzeczypospolitej. Władze szwajcarskie nie uznały nowych władz Muzeum Polskiego i sądownie zostało im to muzeum odebrane. Komuniści musieli opuścić zamek, po czym siedziba zamku przeszła we władanie Szwajcarów. To jednak nie trwało długo, bo jak znamy Polaków, ich patriotyzm oraz nastawienie do ciągłości państwa polskiego poza granicami kraju, a kultura była bardzo ważnym elementem, to w 1954 roku powstało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum Polskiego w Rapperswilu - tłumaczy dr Małgorzata Ptasińska.

Powrót pod polskie skrzydła

Jak okazuje się, był to początek odrodzenia muzeum, które na dobre rozwinęło skrzydła w 1975 roku. - Jest to symboliczny moment. Pomieszczenia udostępnione w tym właśnie roku na zamku były tymi samymi, które możemy obecnie jeszcze zwiedzać do końca 2021 roku. Później muzeum najprawdopodobniej będzie miało nową siedzibę w jednej z kamienic w miejscowości Rapperswil i będzie musiało opuścić zamek. Z tego co wiem, władze gminy przygotowujące nową koncepcję zamku, obiecały, że historia Muzeum Polskiego w Rapperswilu znajdzie odzwierciedlenie w wystawie stałej, która będzie dopiero co utworzona po remoncie zamku - mówi dr Małgorzata Ptasiński.

Czytaj również:

W audycji także:

- Studium Polski Podziemnej w Londynie. Wśród jego założycieli byli m.in.: gen. Tadeusz Bór-Komorowski, gen. Tadeusz Pełczyński, płk Kazimierz Iranek-Osmecki, gen. Antoni Chruściel, kpt. Jan Nowak-Jeziorański, kpt. Andrzej Pomian czy też kpt. Tadeusz Żenczykowski-Zawadzki. Głównym założeniem nowopowstałej instytucji miało być gromadzenie materiałów dotyczących Polskiego Państwa Podziemnego. To od ponad 70 lat ważne miejsce na mapie "polskiego" Londynu i jednocześnie obowiązkowe dla każdego badacza dziejów Polskiego Państwa Podziemnego. Nagrodzone zostało Kustoszem Pamięci Narodowej w 2003 roku. O historii instytucji i jej roli opowiedziała dr Karolina Trzeskowska-Kubasik z Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.

- Zofia Zakrzewska "Cukier krzepi. Propaganda konsumpcji cukru w Polsce w latach 1925-1932". Książka opisuje kampanię propagującą konsumpcję cukru z lat 1925–1932. Jest to doskonały dokument pokazujący m.in rolę mediów i reklamy, historię gospodarczą (rolę cukrowników), a także historię diety Polaków tego okresu w kontekście nauki o żywieniu człowieka.

- "Było-będzie", czyli wybrane wydarzenia organizowane przez IPN oraz propozycje Portalu PrzystanekHistoria.pl.

Audycja powstała we współpracy z Instytutem Pamięci Narodowej i Portalem IPN PrzystaneHistoria.pl.

Tytuł audycji: Przystanek Historia

Prowadził: Paweł Lekki

Goście: dr Małgorzata Ptasińska (Biuro Badań Historycznych IPN), dr Karolina Trzeskowska-Kubasik (IPN w Warszawie)

Data emisji: 6.01.2021

Godzina emisji: 19.07

DS