W poszukiwaniu greckiej mądrości

Prof. Krzysztof Bielawski zwraca uwagę, że badacze antyku, kultury helleńskiej i wczesnego chrześcijaństwa muszą mieć interdyscyplinarne umiejętności. Bo zazwyczaj punktem wyjścia jest tekst, obojętnie czy umieszczony na papirusie czy będący inskrypcją. Żeby go zinterpretować, badacze muszą mieć wiedzę ikonograficzną, archeologiczną, umieć badać DNA. - Te kręgi interdyscyplinarności bardzo się rozszerzają - zauważa.

Nawiązując do sentencji delfickich, zwanych także Przykazaniami siedmiu mędrców, czyli zbioru krótkich przysłów, które miały zostać wyryte na steli stojącej przed świątynią Apollona w Delfach, naukowiec podkreśla, że wyrażają mądrość zamkniętą w języku w sposób niebywale precyzyjny. - Z jednej strony jest to wynikiem refleksji filozoficznej, z drugiej - wyrazem mądrości tradycyjnej - wyjaśnia.

Prof. Krzysztof Bielawski wyjaśnia kolejne sentencje delfickie. Zwraca uwagę, że współcześni są "dziećmi" przeszłej, antycznej cywilizacji, ale stale obecnej w dzisiejszej rzeczywistości. Przykładem jest język grecki, którego udokumentowana obecność liczy trzy tysiące lat. Starszy jest chyba tylko chiński. Dla porównania język polski ma udokumentowaną historię liczącą sobie zaledwie kilkaset lat, a i to w najstarszej wersji jest mało zrozumiały dla współczesnych. - My w połowie mówimy po grecku, choć nie każdy sobie to uświadamia - wskazuje, dając przykład takich słów, jak kalo-ryfer, tele-wizor, elektr-yczny, misterium.

Gość Programu 1 Polskiego Radia wyjaśnia, czym była podróż w kulturze greckiej. Opowiada o podróżniku i historyku Herodocie oraz najstarszej opisanej podróży, czyli "Odysei" Homera. Tłumaczy, że podróże greckie od mniej więcej VII wieku rozszerzały grecki świat. Przy czym w odróżnieniu od Rzymian Grecy nie podbijali terytoriów, tylko się na nich osiedlali. - Do dziś na południu Włoch są greckie parafie - mówi.

Także chrześcijaństwo przejęło grecki aparat pojęciowy, tym bardziej, że przez pierwsze wieki w Italii mówiło się po grecku. I nie tylko pojęcia, ale również greckie postawy religijne i filozoficzne. - Choćby takie, jak procesje, czy misteria - wskazuje.

Czytaj także:

Tytuł audycji: "Po drugiej stronie lustra"

Prowadzi: Katarzyna Jankowska.

Gość: prof. Krzysztof Bielawski (Instytut Filologii Klasycznej Uniwersytetu Jagiellońskiego, badacz antyku, hellenista, znawca patrologii)

Data emisji: 5.10.2021 r. 

Godzina emisji: 0.12

ag