2022 - Rok Romantyzmu Polskiego, Marii Konopnickiej i Józefa Mackiewicza

"Wtedy po raz pierwszy ujrzały światło dzienne "Romantyczność", "Powrót taty", "Świtezianka", "Pani Twardowska", bez których trudno wyobrazić sobie ostatnich 200 lat polskiej kultury. (...) Zrodziła się epoka, w której tworzyli genialni artyści, myśliciele i działacze polityczni, którzy w sytuacji narodowej niewoli stworzyli kraj duchowej wolności, rozwinęli programy niepodległościowe, a zarazem wynieśli polską literaturę, muzykę i malarstwo do rangi czołowych osiągnięć kultury europejskiej" - podkreślono w sejmowej uchwale ustanawiającej Rok Romantyzmu Polskiego.

Romantyzm - jak podkreślono w uchwale - "przyniósł genialne dokonania w literaturze Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego, Zygmunta Krasińskiego i Cypriana Norwida, w muzyce Fryderyka Chopina i Stanisława Moniuszki, w malarstwie Piotra Michałowskiego i Jana Matejki". "Twórcy ci byli artystami polskimi, a jednocześnie światowymi, ukazującymi polskie wartości w ich uniwersalnym kontekście. Bez ich twórczości (...) nie bylibyśmy dziś tym, kim jesteśmy" - oceniono.

Czytana była przez wszystkich

Maria Konopnicka - jedna z najwybitniejszych pisarek w dziejach polskiej literatury, autorka pieśni patriotycznej "Rota" - urodziła się jeszcze za życia Adama Mickiewicza (1842 rok). Stefan Żeromski widział w niej wieszcza swojej epoki. Czytana była przez wszystkich. Naród ufundował jej - z okazji jubileuszu 25-lecia pracy pisarskiej - dworek w Żarnowcu.

W uchwale Sejmu RP ustanawiającej 2022 Rokiem Marii Konopnickiej napisano, że "za pomocą utworów literackich protestowała przeciwko antypolskiej polityce zaborców i niesprawiedliwości społecznej". "Współorganizowała protest światowej opinii publicznej przeciwko niemieckim represjom wobec dzieci polskich we Wrześni w latach 1901-1902 i ustawom wywłaszczeniowym. Walczyła o prawa kobiet oraz pomagała uwięzionym z przyczyn politycznych przez rosyjskie władze" - zaznaczono w uchwale.

Tylko prawda jest ciekawa

120 lat temu, 1 kwietnia 1902 roku, w Petersburgu urodził się wybitny polski pisarz, publicysta, działacz emigracyjny Józef Mackiewicz. "Był nieprzejednanym wrogiem totalitaryzmów, szczególnie komunizmu, poszukiwał wszystkiego, co mogłoby łączyć mieszkańców Europy Środkowo-Wschodniej, w tym antybolszewicką opozycję w Rosji, na drodze ku wolności narodów" - napisano w uchwale sejmowej ustanawiającej 2022 Rokiem Józefa Mackiewicza.

"Jego teksty łączyły fakty z fikcją literacką, zawierały znakomite opisy przyrody i mistrzowskie przedstawienie psychologicznych motywów działania bohaterów powieści. Stworzył oryginalny model powieści fabularno-dokumentarnej epicko przedstawiający obraz rzeczywistości. W wielu reportażach pisarz ukazywał bezpowrotnie utracone Kresy Wschodnie wielkiej Rzeczypospolitej. Jego życiowe motto stanowiły słowa: Tylko prawda jest ciekawa" - dodano. 

Poza tym w audycji:

- podsumowanie roku Tadeusza Różewicza:

Na wystawie zobaczyć można wybór materiałów pochodzących z obszernego archiwum przekazanego Zakładowi Narodowemu im. Ossolińskich, obejmującego nie tylko bezcenne rękopisy Tadeusza Różewicza, ale także dokumenty i przedmioty codziennego użytku oraz imponujący księgozbiór. W gablotach znalazły się także scenariusze filmowe, które współtworzył Różewicz, jego zeszyty szkolne, debiut z gazetki szkolnej, listy od fanów, odmowy druku z lat 50., kolaże od Wisławy Szymborskiej, polemiczne wiersze Czesława Miłosza, słowa zachęty dla młodego poety od Juliana Przybosia, pasterskie napomnienie od prymasa Stefana Wyszyńskiego i podziękowanie za zorganizowanie okularów od Leopolda Staffa. 

Sztuka przedstawia historię Henryka, męża i ojca, głowy rodziny, który pewnego dnia "wychodzi z domu" i traci pamięć. Kiedy dotknięty amnezją, znowu znajduje się w domu, jest całkowicie nieświadomy swej dotychczasowej egzystencji. Wszystko, co definiowało jego życie - pozycja społeczna czy relacje rodzinne - zostaje wymazane i unieważnione.

- nowości na kanale Polskiego Radia "Radiobook", w ramach którego prezentowane są najwybitniejsze i najciekawsze utwory literackie, 

Rok 2022 rozpoczęliśmy światowym bestsellerem okresu międzywojennego (19 wersji językowych), powieścią "Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów" autorstwa Ferdynanda Ossendowskiego. Czyta Grzegorz Małecki (nagranie z 2017 roku). Luźno oparta na faktach książka jest opowieścią o brawurowej ucieczce autora przez Syberię, Mongolię, Tybet i Chiny. Pełno tu obserwacji etnograficznych, a buddyjskie legendy przedstawiane są jako co najmniej prawdopodobne.

Ferdynand Ossendowski – "Przez kraj ludzi, zwierząt i bogów" | Audiobook po polsku Profil: Radiobook

Audiobooki są dostępne bezpłatnie na nowym kanale na YouTubie i na Facebooku. Pojawią się też w serwisach z audiobookami (Empik Go, Storytel, Audioteka) w ramach abonamentów użytkowników. 

YouTube: https://www.youtube.com/channel/UCQWyjXNGwJ4Nv2C5IMNSqMg

Facebook: https://www.facebook.com/radiobookpr

- recenzja Ewy Heine -  "Wieczór Trzech Króli" w Teatrze Narodowym w Warszawie.

Tytuł audycji: Kulturalna Jedynka 

Prowadzi: Anna Stempniak

Data emisji: 9.01.2022 r. 

Godzina emisji: 23.10

kk