Niccolo Machiavelli. Dlaczego ludźmi rządzą emocje i interesy?

Od jego nazwiska powstało pojęcie makiawelizmu. Oznacza ono działania przewrotne, obłudne i złowieszcze, chociaż nie pozbawione przenikliwego geniuszu. Polsko-francuski słownik Larousse tłumaczy makiawelizm jako postępowanie nielojalne i perfidne. Najbardziej znane są jego prace historyczno-polityczne: "Dialogi o sztuce wojennej" i "Książę". W tej ostatniej zamieścił wskazówki umożliwiające zdobycie i utrzymanie władzy, gdzie polecał zasadę "cel uświęca środki”.

Jedni uważają Machiavellego za realistę, który opisując rzeczywistość, odkrył mechanizmy ludzkiego działania, obnażył istotę władzy. Inni uważają go za nikczemnika, deprawatora, egoistę, dla którego nie istnieje żadne dobro ogólne.

Myślenie o ułomnościach człowieka 

Każdy rozumie, że byłoby rzeczą chwalebną dotrzymywać wiary i postępować w życiu szczerze, a nie podstępnie. Jednak doświadczenie naszych czasów uczy, że tacy dokonali wielkich rzeczy, którzy mało przywiązywali wagi do dotrzymywania wiary, i którzy chytrze potrafili usidlać mózgi ludzkie, a w końcu wzięli przewagę nad tymi, którzy zaufali ich lojalności" - nieprzypadkowo właśnie od tego cytatu z traktatu "Książę" rozpoczęła się audycja o Niccolo Machiavellim, włoskim filozofie, prawniku, pisarzu i dyplomacie.

- To dobrze oddaje całą literaturę Machiavelliego. Zwraca przede wszystkim uwagę na pewną nowość, która pojawiła się w dobie Renesansu, czyli myślenie o ułomnościach człowieka, które są nie do przezwyciężenia, o naszych atawizmach, o egoizmie, o tym, że nasza natura nie jest tylko czysto rozumowa. Ludźmi rządzą popędy, emocje i interesy. To do nich powinnien być dostosowany przekaz polityczny, a instytucje polityczne budowane ze względu na nie - tłumaczy dr Rafał Wonicki.

W audycji także:

Utrzymuje się, że filozofia miała swój początek w Azji Mniejszej w koloniach greckich. - Początek trzeba byłoby wiązać z postacią Sokratesa, który twierdził, że drzewa i ptaki niczego go nie nauczyły, tylko ludzie w mieście. Podejmował refleksje na temat dobra, zła, tego czym powinniśmy kierować się w życiu, jaki jest cel naszego życia, do czego powinniśmy dążyć i jak oceniać ludzkie życie - mówi Stanisław Gromadzki, filozof.

Sokrates miał powiedzieć: "Wiem, że nic nie wiem". Czy w dobie społeczeństwa informacyjnego może to być ciągle aktualna dewiza? Jak wielką rolę odgrywa myślenie racjonalne w relacjach międzyludzkich? O tym opowiedział nam dr Tomasz Mazur, filozof.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadzi: Katarzyna Jankowska

Goście: dr Rafał Wonicki (filozof), dr Tomasz Mazur (filozof)

Data emisji: 2.03.2022 r. 

Godzina emisji: 19.32

DS/ans