"Byliśmy szaleńcami, nie bogami". Wspomnienie prof. Mariana Zembali

Urodzony w 1950 roku w Krzepicach prof. Marian Zembala był kardiochirurgiem i transplantologiem, uczniem prof. Zbigniewa Religi, któremu asystował podczas pierwszego udanego przeszczepu serca. W 1997 roku jako pierwszy w Polsce przeprowadził transplantację pojedynczego płuca, w 2001 roku - również jako pierwszy w Polsce - z sukcesem przeszczepił choremu jednocześnie płuca i serce.

Wspomnienie o przyjacielu

Znajomość profesora Andrzeja Bochenka, kardiochirurga ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego, i prof. Mariana Zembali rozpoczęła się w roku 1984, od spotkania, które odbyło się na zaproszenie prof. Zbigniewa Religi. - Widzieliśmy, że coś dobrego zaczyna dziać się w Polsce, stwierdziliśmy, że pobyt na Zachodzie nie pozwoli nam na rozwijanie takiej kariery, jak sobie zakładaliśmy - mówi gość "Eureki". Obaj naukowcy, dzięki wsparciu prof. Religi, wkroczyli w świat nowoczesnej polskiej kardiochirurgii. 

Przyjaźń prof. Bochenka i prof. Zembali scementowana była ciężką pracą. Prace swojego autorstwa prezentowali w Londynie czy w Miami. Każdego dnia pojawiały się też nowe wyzwania na oddziale kardiochirurgii: wstawianie bajpasów, robienie operacji zastawek czy zastosowanie zespołu sztucznego serca. - Byliśmy w zespole, który ciężko pracował, ale który miał też satysfakcję z tego. Tak zrodziła się przyjaźń na lata - podkreśla gość audycji.

"Niepowetowana strata"

Profesor Piotr Ponikowski, kardiolog z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, śmierć profesora Mariana Zembali nazwał "niepowetowaną stratą dla przyjaciół, dla środowiska i transplantologii polskiej". - Był wielkim wizjonerem, konsekwentnie realizował cele, które sobie postawił. Cele potencjalnie trudne czy ryzykowne, ale tylko to daje postęp. W pewnym sensie idąc pod prąd, można osiągnąć taki sukces, jaki osiągnął pan profesor z zespołem - nie ma wątpliwości gość "Eureki".

Jednocześnie dodaje, że profesor Marian Zembala przekazał swój naukowy dorobek uczniom: kardiologom oraz kardiochirurgom. Wielu z tych podopiecznych rozpoczęło później działalność na własną rękę. W rozmowie o profesorze Zembali prof. Ponikowski zwraca uwagę na niezwykły upór swojego zmarłego kolegi. - To na pewno charyzmatyczna postać lidera, który ciągnął za sobą olbrzymią rzeszę ludzi - dodaje rozmówca Katarzyny Jankowskiej.

Prof. Marian Zembala. Lekarz z powołania

Wzruszający portret profesora Mariana Zembali kreśli również prof. Przemysław Mitkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego. Przede wszystkim profesor Zembala dbał o swoich pacjentów, każdemu z nich dawał szansę. - Jeżeli do wykonania był jakikolwiek zabieg, który mógł przywrócić zdrowie, profesor był zawsze gotowy do pomocy. Wspierał także lekarzy i pacjentów spoza granic Polski, naszych sąsiadów zza wschodniej granicy. Zapraszał ich na konferencje i kongresy - wspomina prof. Mitkowski.

Czytaj także:

---

Prof. Marian Zembala kierował Śląskim Centrum Chorób Serca w Zabrzu - jedną z czołowych placówek o tym profilu w kraju. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk (PAN), konsultantem krajowym z zakresu kardiochirurgii. Pełnił funkcję prezesa Europejskiego Towarzystwa Chirurgów Serca i Torakochirurgów (był pierwszym Polakiem kierującym tą organizacją w jej ponad trzydziestoletniej historii). Od czerwca do listopada 2015 roku był ministrem zdrowia.

W 2012 roku otrzymał papieski medal Pro Ecclesia et Pontifice - Dla Kościoła i Papieża. To jedno z najważniejszych odznaczeń przyznawanym przez urząd papieski osobom świeckim.

W "Eurece" wyemitowaliśmy również archiwalne wypowiedzi samego profesora.

Tytuł audycji: "Eureka" 

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Goście: prof. Andrzej Bochenek (kardiochirurg ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego), prof. Piotr Ponikowski (rektor Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu), prof. Przemysław Mitkowski (prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego)

Data emisji: 24.03.2022 

Godzina emisji: 19.30

mg