"Bez niego bylibyśmy smutniejsi". Wspomnienie Franciszka Pieczki

Franciszek Pieczka był jednym z najwybitniejszych polskich aktorów. Widzowie pamiętają go jako Gustlika z "Czterech pancernych i psa" czy tytułowego bohatera "Żywota Mateusza". Przez ponad pół wieku, związany był również z Teatrem Polskiego Radia. Słynął m.in. z charakterystycznego, pięknego głosu. - Głos dała Bozia. Oczywiście nie wolno mieć, jako aktor, świadomości pięknego głosu. Bo wtedy tylko zaczyna się nim czarować, a prawdy życiowej ani za grosz - mówił sam aktor w jednej z archiwalnych audycji.

Franciszek Pieczka oczami przyjaciół

Aktorem, który w wielu teatrach dzielił z Franciszkiem Pieczką garderoby, był Kazimierz Kaczor. Dziś, na antenie Programu 1 Polskiego Radia, zaprezentował kilka wspomnień na temat przyjaciela. - Był naszą podporą, był naszym filarem, był przyjacielem. Był wzorem na scenie, a poza teatrem najserdeczniejszym człowiekiem i takim bardzo opiekuńczym. Nie wierzę i nie przyjmuję do wiadomości, że Frania już nie ma - usłyszała Anna Stempniak.

Z Franciszkiem Pieczką pracowała również Joanna Żółkowska, a miało to miejsce w Teatrze Powszechnym w Warszawie. Zauroczył ją jednak rolą filmową. - Ta jego pierwsza rola, która właściwie uczyniła go znanym. To był film "Żywot Mateusza". Pamiętam, że widziałam ten film jako dziewczynka. Patrzyłam na niego i wydawało mi się, że on jest jakimś ósmym cudem świata - wspomina aktorka, dodając że w pamięci zapadło jej spotkanie po spektaklu w USA, na którym została poproszona przez Pieczkę do tańca.

Po prostu Gustlik

Za tytułową kreację w "Jańciu Wodniku", Franciszek Pieczka, otrzymał wielkie nagród krajowych i zagranicznych. Olbrzymią popularność przyniosła mu też rola w "Czterech pancernych i psie". Zagrał wówczas Gustawa Jelenia, czołgistę polskiej brygady pancernej. - W ogóle się nie odżegnuję od tamtej postaci. Nie poczytuję sobie tego jako ujmę. Na temat tego serialu były różne echa: że jakieś przekłamania historyczne, że deprawacja estetyczna młodzieży - zauważał sam aktor.

W "Czterech pancernych i psie", obok Franciszka Pieczki grała również Małgorzata Niemirska, czyli serialowa Lidka. Na antenie Programu 1 Polskiego Radia wspominała, że odtwórca roli Gustlika był już wówczas znanym aktorem teatralnym, podczas gdy ona wciąż się uczyła. - To była ogromna przepaść. Tym niemiej wspominam go bardzo czule i z wielką sympatią. Troszkę mi "ojcował". Pomiędzy zdjęciami był bardzo opiekuńczy. Miał w sobie ciepło i poczucie humoru - wylicza Niemirska. 

Teatr Polskiego Radia. Ponad 500 ról Pieczki

Franciszek Pieczka od ponad pół wieku był związany z Teatrem Polskiego Radia. Nagrał wiele słuchowisk i adaptacji polskiej literatury. Stworzył ponad 500 ról. W radiowej powieści "W Jezioranach" był Wojcieszkiem. - Ja do radia bardzo lubię chodzić. Spotykam kolegów, z którymi normalnie nie mam okazji się spotkać. Poza tym radio wymaga od aktora pełnej gotowości zawodowej. Ten tekst przeczyta się raz i od razu do studia - podkreślał w jednej z archiwalnych rozmów. 

O współpracy z Franciszkiem Pieczką opowiadał również Janusz Kukuła. Dyrektor Teatru Polskiego Radia nazywa go wprost "prawdziwym pomnikiem współczesnej sztuki w radiu". - Bez niego bylibyśmy smutniejsi, pozbawieni tego niesamowitego głosu, który potrafił poruszać ziemię. Kiedy Franciszek się odzywał, to przecież tak jakby do nas docierał głos z nieba. Mieliśmy szczęście, że nam nie odmawiał - podsumowuje Janusz Kukuła. 

---

Franciszek Pieczka urodził się 18 stycznia 1928 r. w Godowie na Górnym Śląsku. W roku 1954, uzyskał dylom Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie, a debiutował w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze. Grał w ponad stu filmach, zarówno polskich, jak i zagranicznych. W pamięci widzów zapisał się kreacjami w obrazach: "Ziemia obiecana", "Potop", "Quo vadis", "Konopielka" czy "Jańcio Wodnik".

W roku 2018, Franciszek Pieczka wraz z Barbarą Krafftówną został wyróżniony Wielką Nagrodą Festiwalu Dwa Teatry za wybitne kreacje aktorskie w Teatrze Polskiego Radia i Teatrze Telewizji. Polskie Radio przygotowało szereg audycji okolicznościowych, w związku ze śmiercią Franciszka Pieczki. Szczegóły TUTAJ. 

IAR/PAP/mg