Korsykańskie korzenie Napoleona. Rodzina Bonaparte i kardynał Józef Fesch

Data publikacji: 29.09.2022 21:50
Ostatnia aktualizacja: 30.09.2022 11:54
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Muzeum Fescha w Ajaccio
Muzeum Fescha w Ajaccio, Autor - fot. Katarzyna Jankowska
Korsyka - górzysta, śródziemnomorska wyspa o surowej roślinności - stała się słynna z powodu rodziny Bonaparte. W Ajaccio, największym z miast, znajduje się dom rodzinny Napoleona i wiele pamiątek z nim związanych. Na Korsyce wychował się także kardynał Józef Fesch, którego ambicje sięgały Watykanu i Lyonu.
  • Napoleon Bonaparte był synem prawnika i dyplomaty ze szlacheckiej rodziny włoskiego pochodzenia. Urodził się właśnie na Korsyce.
  • Ślady obecności licznego rodu Bonaparte w mieście Ajaccio, ich korsykańskie i francuskie sojusze, udział w walkach o niepodległość, a także rola w społeczności korsykańskiej w XVIII i XIX wieku zostały upamiętnione poprzez pomniki, place i ulice.
  • Jedna z nich nosi imię Marii Walewskiej, a pałac wuja Napoleona, kardynała Józefa Fescha to skarbnica pamiątek i mauzoleum krewnych cesarza.

Prof. Dariusz Nawrot zwraca uwagę, że włoska rodzina Napoleona Bonaparte wywodzi się z Toskanii. - Na Korsyce pierwszy Bonaparte odnotowany jest w XVI wieku. Wiemy też, że jeden z Bonapartych był członkiem rady starszych na Korsyce, natomiast karierę rodzina robiła w ciągu XVII i XVIII wieku - twierdzi gość Jedynki.

- Jak na warunki korsykańskie nie była to biedna rodzina. W okresie ojca Napoleona posiadała już dość spory majątek: trzy domy, duży majątek ziemski, winnice, ziemie i młyn. Śmiało można było zaliczać tę rodzinę do tzw. szlachty korsykańskiej, chociaż jeszcze w XVIII wieku genueńczycy przy staraniach Bonapartych odmawiali tego szlachectwa. W momencie, kiedy władzę nad wyspą przejęli Francuzi, szlachectwo zostało automatycznie uznane i predestynowało rodzinę do zasiadania jej członków w tzw. radzie starszych Korsyki - wyjaśnia prof. Dariusz Nawrot.

Korsykański charakter Napoleona

Jaki wpływ miały korsykańskie korzenie na późniejsze życie Napoleona? - Szczęśliwe życie na Korsyce uległo przerwaniu zanim Napoleon osiągnął 9 lat. Jego ojciec został wybrany deputowanym szlachty korsykańskiej, która miała udać się do Wersalu. W tę podróż zabrał ze sobą dwóch najstarszych synów: Józefa i Napoleona oraz młodszego brata swojej małżonki z drugiego małżeństwa jej matki Józefa Fescha. Pomysł polegał na tym, żeby wykorzystać podróż do Wersalu i zapewnić dzieciom karierę - twierdzi prof. Dariusz Nawrot.

- Niewątpliwie można było zaobserwować u Napoleona charakter korsykański. Południowoeuropejskie przywiązanie do uczucia kosztem rozumu, szczególnie w relacjach z Polakami, czasami dawało o sobie znać. Jednak w większym stopniu Napoleona później ukształtowała Francja niż Korsyka - dodaje.

Zależności Napoleona i Fescha

Kardynał Józef Fesch był znany nie tylko na Korsyce. Jego ambicje sięgały przecież Watykanu i Lyonu. - Fesch poświęcił się karierze kościelnej. W 1789 roku, a więc w roku rewolucji, został archidiakonem i nawet sekretarzem kapituły w Ajaccio. Burzliwe czasy niewątpliwie odcisnęły piętno na Feschu, kiedy w 1793 roku rodzina Bonapartych po konflikcie z Paolim i Partią Niepodległościową, która chciała wówczas zerwania z Francją, uciekła z Ajaccio na południe Francji. Wraz z nimi uciekł także Józef Fesch, który porzucił wtedy sutannę i przez kilka lat żył życiem świeckim - mówi prof. Dariusz Nawrot.

- Na łono Kościoła powrócił dopiero w roku 1797, kiedy Napoleon już jako generał i głównodowodzący odnosił we Włoszech swoje pierwsze sukcesy. Fesch powracając do Kościoła, za sprawą Napoleona zrobił wielką karierę. Jako kanonik w Bastii w 1801 roku miał powierzoną niezwykle ważną misję negocjacji z Rzymem na temat zawarcia konkordatu i przywrócenia pozycji Kościoła katolickiego we Francji po burzliwych czasach rewolucji. Z tej misji wywiązał się bardzo dobrze, a pamiętajmy, że to był krok bardzo ważny dla Napoleona, bo miał przywrócić swoistego rodzaju pokój religijny we Francji - opowiada ekspert.

Napoleon wbrew większości elit rewolucyjnych doprowadził do konkordatu. - Nagrodą dla samego Fescha, w roku 1802, było arcybiskupstwo lyońskie, potem misja w Rzymie, gdzie przez parę lat był reprezentantem Francji, a w 1803 roku bilet kardynalski. Można byłoby rzec, że to było bardzo spektakularne, bo w ciągu trzech lat osiągnął szczyt w Kościele - zauważa prof. Dariusz Nawrot.

Józef Fesch przewodniczył też Konferencji Biskupów Francji i do 1815 roku był niekwestionowanym liderem francuskiego Kościoła.

POSŁUCHAJ

23:47

Korsykańskie korzenie Napoleona. Rodzina Bonaparte i kardynał Józef Fesch (Jedynka/Eureka)

Poza tym w audycji:

Stanisław Jankowski "Agaton". Cichociemny, żołnierz AK, uczestnik Powstania Warszawskiego. Oficer Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie, kapitan Wojska Polskiego, skoczek spadochronowy, jeniec oflagów - urodził się 29 września 1911 roku. Swoje wspomnienia wojenne spisał w książce "Z fałszywym ausweisem w prawdziwej Warszawie". Z wykształcenia był architektem, urbanistą, po wojnie pracował w Biurze Odbudowy Stolicy. W nagraniach archiwalnych Polskiego Radia opowiada o akcjach dywersyjnych i lotach do okupowanej Polski.

Czytaj także:

Tytuł audycji: "Eureka"

Prowadziła: Katarzyna Jankowska

Gość: prof. Dariusz Nawrot (Uniwersytet Śląski)

Data emisji: 29.09.2022 r. 

Godzina emisji: 19.30

DS

Na Pograniczach
Na Pograniczach
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.