"Nienawiść działa jak trucizna". Marianna Kijanowska gościem "Moich książek"

Kijanowska w tym roku została laureatką Międzynarodowej Nagrody Literackiej im. Zbigniewa Herberta. Na stałe mieszka we Lwowie, a jej dom mieści się zaledwie 400 metrów od domu samego poety. Jak dziś mogłoby wyglądać ich spotkanie? - Zapytałabym go o to, jak wojna zmieniła jego człowieczeństwo - podkreśla gość Magdy Mikołajczuk. Mówi o niezwykłej wrażliwości ludzi związanych z literaturą. - Czasami jedna myśl może zmienić takiego człowieka jak Herbert, równie mocno jak kogoś innego narodziny dziecka.

Ocalić człowieczeństwo

Poetka zwraca też uwagę na życiowe wybory Herberta. Przypomina, że choć odwiedził Berlin, nigdy nie zdecydował się przyjechać do Moskwy. - To symbol, że okupacja rosyjska była dla niego dużo gorsza emocjonalnie niż okupacja niemiecka - przekonuje Marianna Kijanowska. Dodaje, że z własnego doświadczenia wie, jak trudno, w obliczu dramatu wojny, powrócić do dawnego życia - Zapytałabym, co mu pomogło się ocalić.

Choć w obronie ojczyzny walczy wielu jej bliskich i przyjaciół, sama nie ma wątpliwości, że każdy człowiek powinien dbać o swoje serce, pod względem metafizycznym. - Bardzo źle odbieram, jak ktoś nazywa Rosjan orkami. Uważam, że nie może być dehumanizacji. Musimy przyznać, że to są też ludzie. Zabija się ich, ale w obronie - analizuje i wskazuje, że nienawiść, którą w sobie nosimy, działa jak trucizna. - Ona pozostaje i będzie nas rujnować.

Poezja ma moc uniwersalną?

Marianna Kijanowska jest autorką tomu wierszy "Babi Jar. Na głosy", poświęconego ofiarom kaźni w podkijowskim Babim Jarze podczas II wojny światowej. Dziś, w obliczu inwazji Rosji na Ukrainę, pisać jest jej niezwykle trudno. - Od początku wojny napisałam tylko 16 wierszy. Mniej, niż pisałam czasami w ciągu jednego dnia. Próbuję pisać książkę o wojnie, eseistykę - zdradza w audycji "Moje książki". Przekonuje ponadto, że wiersze traktuje jako instrument pracy z przyszłością. 

Czytaj też:

mg