Nowogródek, Drezno, Paryż. Europejskie ślady Mickiewicza

Adam Mickiewicz był w ciągłym ruchu: jako emigrant, ale również jako działacz polityczny. Nowogródek, Rosja, Paryż, a nawet Konstantynopol, dzisiejszy Stambuł, w którym to mieście wieszcz zmarł w roku 1855. Wokół tej śmierci narosło wiele mitów. - Przede wszystkim ta wielość pogrzebów jest dla dziejów jego kultu, dla jego legendy, decydująca - analizowała podczas jednej z audycji prof. Alina Witkowska, historyk literatury.

Ostatnia droga. Ze Stambułu przez Paryż do Krakowa

Według niektórych, za pogrzeb można uznać już mszę, wyprowadzenie trumny z kościoła i poprowadzenie jej do portu w Stambule, skąd wyruszyła w podróż do Francji. - Potem paryska msza w kościele św. Magdaleny, wreszcie pochówek w Montmorency - polskiej nekropolii, w której leżą zasłużeni Polacy. Kiedy wyrzeźbiono głowę Mickiewicza, na podstawie maski pośmiertnej, był to znowu jakby pogrzeb - tłumaczyła prof. Alina Witkowska na antenie Jedynki. Kolejnym punktem zwrotnym była decyzja o tym, że Adam Mickiewicz nie powinien spoczywać na emigranckim cmentarzu, a w najzaszczytniejszym miejscu w Polsce, czyli na Wawelu. - Stąd ekshumacja zwłok, przewiezienie ich do kraju, po czym pochowanie w kryptach wawelskich - usłyszeliśmy.

Mickiewicz i Drezno. Tu powstała III część "Dziadów"

Małgorzata Raducha rozpoczęła jednak od Nowogródka. Tu, w roku 1803, ojciec Adama Mikołaj Mickiewicz kupił za 50 rubli plac pod budowę domu. Dziś, w odbudowanym i zrekonstruowanym dworku Mickiewiczów mieści się muzeum wieszcza, z odtworzoną oficyną, studnią i altaną. Kolejne przystanki na trasie autora "Ballad i Romansów" to Wilno i Kowno, a później Petersburg, Odessa i Krym. Te miejsca znajdą potem odbicie w twórczości Mickiewicza. 

Niespokojny duch wiódł Mickiewicza do Włoch, Szwajcarii, w końcu do Drezna. To niemieckie miasto było niezwykle ważne dla polskiej kultury na emigracji. - W Dreźnie przebywał Jan Henryk Dąbrowski, tu osiadł książę Michał Radziwiłł, tu wreszcie gościła trójka naszych wieszczów z Adamem Mickiewiczem na czele. A wszyscy przecież pamiętają, że Mickiewicz tu właśnie napisał III część "Dziadów" - słyszymy w jednym z archiwalnych nagrań.

YouTube/PolandMFA

Warszawa. Tu nigdy nie był

Najdłużej przebywał w Paryżu. Tam spędził dwadzieścia lat i tam też ożenił się, nieszczęśliwie, z Celiną Szymanowską. Na koniec Małgorzata Raducha zabrała nas w podróż do Warszawy. Tu Mickiewicz nigdy nie dotarł, ale w roku 1950 w stolicy powstało muzeum jego imienia. - W gablotach zebrane najcenniejsze pamiątki po wieszczu. Wśród przedmiotów osobistych widzimy tabakierkę, laskę, karafkę, ulubione biurko Mickiewicza - relacjonowano przed laty.