Czy współczesna nauka jest w stanie przewidzieć trzęsienie ziemi?

Sejsmolog, Grzegorz Lizurek, zwraca uwagę, że głównym narzędziem do monitorowania trzęsień ziemi są sejsmometry. - To urządzenia, które mierzą prędkość drgań gruntu. Od stu lat, zasada działania się niewiele zmienia. Natomiast zmienia się ich czułość czy miniaturyzacja - słyszymy. Dyrektor naukowy Instytutu Geofizyki PAN, dr hab. Mariusz Majdański, dodaje natomiast, że sejsmologia mierzy drgania ziemi. Za pomiar ruchu płyt kontynentalnych odpowiedzialne są GPS-y lub pomiary satelitarne. 

Trzęsienie ziemi. Mechanizm i metody pomiarów

Eksperci goszczący w studiu "Eureki" postanowili obrazowo wyjaśnić mechanizm powstawania trzęsień ziemi. - Jeżeli wyobrazimy sobie dwa bloki skalne i chcemy je wzdłuż siebie przesuwać, to one stawiają opór bo tam jest tarcie. Jeżeli długo próbujemy to robić i mocno próbujemy to robić, to one w pewnym momencie zaczną się przesuwać. Pierwsze szarpnięcie, przesunięcie, to będzie trzęsienie ziemi - wyjaśnia Grzegorz Lizurek. Dodaje, że wówczas dochodzi do emisji fal sejsmicznych.

Sejsmometry, służące do pomiarów wspomnianych fal, najlepiej ustawić w miejscach, w których jest mało ludzi, panuje cisza i występuje podłoże skalne "dobrze związane z ośrodkiem". - Jeżeli postawimy go na powierzchni, będziemy mieli pewne zakłócenia. Na przykład atmosferyczne jak wiatr czy ruch uliczny. Najlepsze są krypty w klasztorach, opuszczone kopalnie lub odwierty w głąb ziemi. Na przykład robimy je na 200 metrów i wkładamy do tego odwiertu odpowiedni sejsmometr - zaznacza dr hab. Majdański. 

W jakim zakresie możemy przewidzieć trzęsienie ziemi?

W ostatnich dniach trzęsienie ziemi wystąpiło w południowej Turcji oraz w północnej Syrii. Wstrząsy odczuwalne były również w Libanie, Iraku, a nawet na Cyprze. - Magnituda drgań o wartości 7,8 to jest już bardzo duże trzęsienie ziemi. Może być katastrofalne, w zależności od tego gdzie wystąpi - podkreśla Grzegorz Lizurek. Dr hab. Majdański dodaje, że trzęsień ziemi o podobnej magnitudzie, rocznie, występuje na świecie od piętnastu do dwudziestu. 

Kluczowe jest więc tu oddalenie od skupisk ludzkich. - Jeżeli to się stanie na dalekiej Alasce, nie będzie katastrofy. Tu zdarzyło się w bezpośrednim sąsiedztwie dużego miasta. Dlatego mamy taki efekt - tłumaczy w rozmowie z Arturem Wolskim. Jednocześnie goście nie pozostawiają złudzeń. Choć istnieje wiele rodzajów trzęsień ziemi, na dziś nauka nie jest w stanie przewidzieć takiego zjawiska. - Przewidzieć, tzn. określić miejsca, czasu i energii trzęsienia ziemi - precyzują.

Co więc można zrobić? "Wskazać obszary, jak np. pierścień ognia Pacyfiku, gdzie znajdują się strefy subdukcji" (subdukcja to proces wciągania lub wpychania jednej płyty litosferycznej pod drugą).

Fb/Państwowa Straż Pożarna

Do tematu powróciliśmy również w audycji "Cztery Pory Roku". Gościem Romana Czejarka był prof. dr hab. Wojciech Dębski z Instytutu Geofizyki PAN.

Ponadto w audycji:

Naukowcy pracują nad zupełnie nowym narzędziem diagnostycznym wykrywającym ponad 10 rodzajów nowotworów. Jak działa sprawdzany obecnie test z dużym, polskim „wsadem” naukowym, i oparty o epigenetykę, opowie prof. Tomasz Wojdacz – epigenetyk z Uniwersytetu w Aarhus w Danii, jednej ze stu najlepszych uczelnii na świecie.

Czytaj także: