Filip IV Piękny. "Król z żelaza" przeklęty przez templariuszy?

Data publikacji: 03.02.2023 21:15
Ostatnia aktualizacja: 08.02.2023 15:06
Ten tekst przeczytasz w 3 minuty
Jakub de Molay - wielki mistrz zakonu - skazany w 1314 roku na spalenie na stosie, rzucił klątwę na króla i jego ród
Jakub de Molay - wielki mistrz zakonu - skazany w 1314 roku na spalenie na stosie, rzucił klątwę na króla i jego ród, Autor - Celiafoto/shutterstock

POSŁUCHAJ

Filip IV Piękny. "Król z żelaza" przeklęty przez Templariuszy? (Eureka/Jedynka)

Był jednym z najważniejszych władców średniowiecznej Francji. By zrealizować swoje ambitne plany budowy skonsolidowanego państwa, potrzebował jednak sporo pieniędzy. Nie wahał się zatem obłożyć duchowieństwo podatkami, a potem skonfiskować majątek zakonu templariuszy. Jakub de Molay - wielki mistrz zakonu - skazany w 1314 roku na spalenie na stosie, miał rzucić klątwę na króla i jego ród.

Przepowiednia, jak utrzymuje flamandzki kronikarz, urzeczywistniła się kilka miesięcy później. Filip IV zmarł przedwcześnie w wieku 46 lat, a w ciągu kilkunastu lat śmierć zabrała wszystkich jego synów. Dynastia francuskich Kapetyngów wygasła. - To bardzo niezwykła postać. Jeden z jego przeciwników politycznych powiedział o nim: "to nie człowiek, ani bestia. To posąg. Umie tylko patrzeć szeroko otwartymi oczami i nic nie mówi - zwraca uwagę prof. Jerzy Pysiak, mediewista z Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego.

Filip IV. Konflikt z papiestwem

Gość audycji przyznaje, że mamy do czynienia z władcą kontrowersyjnym. Zarówno ze względu na jego konflikt z papiestwem, zakonem templariuszy jak również z kościołem w ogóle. - Jednocześnie był człowiekiem niezwykle pobożnym, szczerze przekonanym o tym, że jako król Francji ma pewną misję religijną do spełnienia. Co ciekawe, do ostrego konfliktu z papiestwem doszło za pontyfikatu papieża, który kilka lat wcześniej ogłosił świętym dziadka Filipa Pięknego - słyszymy.

Prof. Pysiak zwraca uwagę, że u źródeł konfliktu króla z papieżem leżał kryzys finansowy, który dotknął całą ówczesną zachodnią Europę. Aby mu zaradzić, Filip IV zdecydował się na opodatkowanie kleru. - Do pewnego stopnia, z tych samych przesłanek wynika zniszczenie zakonu templariuszy, który stracił w oczach znacznej części ówczesnej zachodniej elity rację bytu. Już kilkanaście lat wcześniej została utracona ostatnia posiadłość Franków w Ziemi Świętej - analizuje gość "Eureki".

"Krucjata" przeciwko templariuszom

Zakon nie kwapił się do tego, by zaangażować się w działania militarne mające na celu odzyskanie Jerozolimy. Jednocześnie stał się prężną organizacją finansową. - Filip Piękny chciał po prostu zagarnąć majątki templariuszy, przy czym pojawiały się też bardzo poważne oskarżenia o różnego rodzaju nadużycia religijne w zakonie - zaznacza mediewista. Dodaje, że część tych oskarżeń było sfabrykowanych, część jednak zostało potwierdzonych w niedawno odnalezionych dokumentach.

W rozmowie z Katarzyną Kobylecką, prof. Jerzy Pysiak przyznaje, że templariuszy potraktowano w sposób bardzo okrutny. W roku 1307, stu czterdziestu rycerzy i Jakub de Molay, wielki mistrz, zostali aresztowani. Jakub spędził w więzieniu kilka lat, a w roku 1314 został publicznie spalony na stosie. Jak wynika z zapisów flamandzkiego kronikarza, przed śmiercią wielki mistrz rzucił klątwę na króla. Ten zaś umarł zaledwie kilka miesięcy później. 

Gość Programu 1 Polskiego Radia przekonuje jednak, że w tym przypadku możemy mieć do czynienia z konfabulacją. - Choć rzeczywiście robiło wrażenie to, że w ciągu czternastu lat umarł Filip Piękny i kolejno trzech jego synów, co doprowadziło do wygaśnięcia dynastii Kapetyngów w linii prostej - przyznaje. Sam król zginął podczas polowania. - Na pewno wiemy, że spadł z konia. Oprócz tego, historycy medycyny doszukują się przesłanek o udarze mózgu - podsumowuje prof. Pysiak.

Poza tym w audycji:

Cyfrowe kompetencje młodzieży. W związku ze zbliżającym się Dniem Bezpiecznego Internetu (7.02) przedstawiliśmy wstępne wyniki projektu badawczego Youth Skills ("ySKILLS") prowadzonego w sześciu krajach europejskich na temat cyfrowych kompetencji młodych ludzi. Naukowców interesowało, jak w czasie zmieniały się umiejętności cyfrowe młodzieży związane z bezpieczeństwem, z poszukiwaniem i selekcją informacji, a także komunikacją i prywatnością on-line. Szefem polskiej części projektu jest prof. Jacek Pyżalski z Wydziału Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, który był gościem "Eureki" i opowiedział o wynikach dotyczących polskiej młodzieży.

Czytaj także:

Tytuł audycji: "Eureka"

Prowadziła: Katarzyna Kobylecka

Goście: prof. Jerzy Pysiak (mediewista z Wydziału Nauk o Kulturze i Sztuce Uniwersytetu Warszawskiego), prof. Jacek Pyżalski (Wydział Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu)

Data emisji: 3.02.2023 r. 

Godzina emisji: 19.30

mg

Aktualności radiowej Jedynki
Aktualności radiowej Jedynki
cover
Odtwarzacz jest gotowy. Kliknij aby odtwarzać.