Stare Powązki w Warszawie. Nekropolia, która przeżyła miasto

Czym są Stare Powązki?

Stare Powązki są miejscem spoczynku ponad miliona osób, w tym wielu wybitnych polskich osobistości. Tu pochowano malarzy, pisarzy, naukowców czy wojskowych. I choć Powązek nie oszczędziła wojenna pożoga (zrujnowanych zostało ok. 20 proc. nagrobków), to dzięki ludziom dobrej woli miejsce to od wieków trwa. - Po raz pierwszy publiczną zbiórkę na rzecz Powązek prowadzono w XIX wieku - mówi Karol Gądzik. 

Jerzy Waldorff - inicjator corocznej kwesty

Dziś coroczna kwesta stanowi symbol. Przyciąga nie tylko mieszkańców Warszawy. Zainicjował ją Jerzy Waldorff, który w roku 1974 założył Społeczny Komitet Opieki na rzecz Ochrony Starych Powązek. - To też stało się przyczynkiem do tego, żeby powielać ten wzorzec. Komitety powstają na innych cmentarzach w Polsce i na polskich cmentarzach poza granicami. Żeby zachować dziedzictwo kulturowe - zaznacza gość audycji.

Stare Powązki jako galeria rzeźby

Karol Gądzik nie ma wątpliwości, że Stare Powązki to galeria rzeźby XIX i pierwszej połowy XX wieku. - To przekrój przez wszystkie kierunki w sztuce. Wielu wybitnych rzeźbiarzy nie miało możliwości, by poza Powązkami spełniać się twórczo - przypomina. Przykładem może być Leopold Wasilkowski, który stworzył oprawę rzeźbiarską Bramy św. Honoraty. To jedyne miejsce, gdzie władze carskie nie zabraniały budowania pomników i upamiętnień.

Rozmówca Agnieszki Kunikowskiej zwraca uwagę, że wyzwaniem stojącym przed konserwatorami jest stoczenie nierównej walki z niszczycielską siłą czasu. - To nie tylko pomniki. Stanisław Moniuszko spoczywa w bardzo skromnym grobie. To miejsce symboliczne nie tylko dla osób związanych z muzyką, nie tylko dla rodziny. To miejsce symboliczne w naszej kulturze, gdzie ludzie będą przychodzić - zauważa. 

Fb/Fundacja Stare Powązki

Czy Stare Powązki wciąż mają tajemnice?

Ważne jest, by podobne miejsca i ich dziedzictwo zachować w formie najmniej zmienionej. Badacze i konserwatorzy wciąż poznają tajemnice Powązek. - W tym roku podjęliśmy się realizacji pierwszego etapu remontu katakumb. Krypty podziemnej nie było nawet na archiwalnych rysunkach. Dopiero przy pracach rozbiórkowych posadzki okazało się, że jest jeszcze jedno wejście - podsumowuje Karol Gądzik.