Katyń i sowiecka okupacja - symbole walki o prawdę

Data publikacji: 26.12.2023 13:02

Ostatnia aktualizacja: 26.12.2023 13:24

Ten tekst przeczytasz w 1 minutę

Pomnik Ofiar Katynia, Miednoje i Charkowa, więźniów obozów Kozielsk, Starobielsk, Ostaszków we Wrocławiu, Autor - Kati Lenart/Shutterstock

Kilka miesięcy po 17 września 1939 roku, po sowieckiej napaści na Polskę, 5 marca 1940 roku Biuro Polityczne Komunistycznej Partii ZSRS na czele z Józefem Stalinem, podjęło decyzję o rozstrzelaniu polskich jeńców przebywających w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie oraz polskich więźniów przetrzymywanych na obszarze przedwojennych wschodnich województw II Rzeczypospolitej.

22 marca szef NKWD Ławrientij Beria wydał w tej sprawie tajny rozkaz nr 00350. Niebawem jego służby rozstrzelały około 22 tysięcy obywateli polskich, w tym 15 tysięcy oficerów, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej i służby więziennej. Do 1990 roku władze Związku Sowieckiego zaprzeczały, że dokonały Mordu Katyńskiego. Dopiero 13 kwietnia 1990 roku przyznały, że była to jedna z ciężkich zbrodni stalinizmu.

Ludobójstwo sowieckie ujawnili Niemcy. 11 kwietnia 1943 roku Agencja Transocean nadała komunikat o odnalezieniu w Lesie Katyńskim zwłok 10 tysięcy polskich oficerów. 13 kwietnia tę wiadomość przekazało radio niemieckie. Czy wiedza o Mordzie Katyńskim, skutkach sowieckiej okupacji Kresów II Rzeczpospolitej po 17 września 1939 roku jest współcześnie powszechna? Czy Katyń to jednak symbol walki o prawdę, która trwa do dziś?

- Istnieje w nas pokusa zapomnienia o rzeczach trudnych, bolesnych, nieprzyjemnych. Ale nie tylko historycy, ale i także świadomi obywatele wszystkich krajów współczesnego świata, nie powinni zapominać o zbrodniach, w których przekroczone zostały granice człowieczeństwa - podkreśla prof. Andrzej Nowak. - Takie momenty muszą być pamiętane; tak jak Holokaust nie może być zapomniany, tak również te najgorsze przejawy zbrodni sowieckich. Nie mogą być zapomniane, abyśmy zachowali w pamięci przestrogę, która powinna nas ochronić przed regresem do takiego stanu, który umożliwił Katyń i inne zbrodnie, z Holokaustem na czele - zaznacza historyk.