Europejski Dzień Logopedy. Jak zapobiegać wadom wymowy i leczyć już zaistniałe?

Czym jest profilaktyka logopedyczna?

Profilaktyka logopedyczna obejmuje zespół działań prewencyjnych, wykorzystujących strategie wczesnego wykrywania zaburzeń rozwoju języka i komunikacji oraz podjęcia działań interwencyjnych w przypadku wykrycia nieprawidłowości, a także zapobiegania ich skutkom. - Bardzo istotną kwestią w zapobieganiu wad wymowy jest zapewnienie prawidłowego rozwoju, tzw. funkcji prymarnych, czyli funkcji, które stanowią biologiczną podstawę późniejszego rozwoju języka - mówi na antenie Programu 1 Polskiego Radia dr hab. Olga Jauer-Niworowska, kierowniczka Zakładu Logopedii i Emisji Głosu na Wydziale Polonistyki UW. 

Jak wyjaśnia gość Jedynki, bardzo ważna jest również stymulacja językowa. - To jest tego typu stymulacja, którą właściwie rozpoczynamy jeszcze zanim dziecko zacznie mówić, jeszcze w okresie tak zwanym prewerbalnym. Komentujemy to, co wkoło się dzieje, powoli przedłużając samogłoski i robiąc wyraźne pauzy między poszczególnymi wyrazami. Co ważne, też staramy się nie zmiękczać, czyli nie używać dziecinnego języka, tzw. języka nianiek - dodaje. 

Jak leczyć wady wymowy? 

Nigdy nie jest za późno, żeby udać się po wsparcie do logopedy. - Jeżeli wada wymowy jest utrwalona dłużej, to będzie też wymagała dłuższej cierpliwości. Zatem jeżeli nie korzystaliśmy z pomocy logopedy i wytworzył się wadliwy nawyk układania ust, to będzie trzeba nie tylko demonstracji tych prawidłowych złożeń, ale ćwiczeń celowo nakierowanych na ruchy języka warg - tłumaczy ekspertka. 

W każdym wieku da się wyćwiczyć prawidłową wymowę głoski "r", jeśli nie ma wad w budowie języka. - Warto przyjrzeć się, jaka może być przyczyna niemożności realizacji głoski "r". Często jest to np. wada anatomiczna, a mianowicie tzw. skrócone wędzidełko językowe, które wystarczy po prostu podciąć. Jeżeli jest to mocne skrócenie, to język jest niejako przyrośnięty do dna jamy ustnej - podkreśla dr hab. Olga Jauer-Niworowska. 

Ćwiczenia aparatu artykulacyjnego 

Jak tłumaczy rozmówczyni Jakuba Domoradzkiego, nie zaczynamy od ćwiczeń najtrudniejszych materiałów artykulacyjnych. - Nie tylko sprawdzamy, z jakimi dźwiękami dziecko czy osoba dorosła ma trudność, ale przede wszystkim przyglądamy się, jaka jest przyczyna tych trudności. Mogą to być wadliwe nawyki oddechowe i wtedy uczymy tzw. oddychania przeponowego, żeby odpowiednio gospodarować powietrzem w toku mowy - mówi. - Zaleca się wręcz stopniowe podnoszenie trudności tego materiału, który artykułujemy, jeżeli chcemy doskonalić dykcję - dodaje. 

Ponadto w audycji: 

Amerykańscy naukowcy odkryli trzy nowe księżyce w Układzie Słonecznym. Dwa krążą wokół Neptuna, jeden porusza się wokół Urana. Liczba znanych naturalnych satelitów Neptuna wzrosła więc do 16, a Urana - do 28.

Uran i Neptun to najodleglejsze i najsłabiej zbadane planety w Układzie Słonecznym. Wiedza na temat księżyców obu lodowych olbrzymów wciąż jest niekompletna.

Gościem "Eureki" była Oliwia Ziółkowska, doktorantka w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk.

Czytaj także:

Tytuł audycji: Eureka

Prowadził: Jakub Domoradzki

Goście: dr hab. Olga Jauer-Niworowska (kierowniczka Zakładu Logopedii i Emisji Głosu na Wydziale Polonistyki UW), Oliwia Ziółkowska (doktorantka w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika PAN)

Data emisji: 6.03.2024 r.

Godzina emisji: 19.30

ans/wmkor