Zmiany w Kodeksie karnym. Od kiedy konfiskata samochodu za jazdę po alkoholu?

- Zmieni się przede wszystkim to, że mając co najmniej 1,5 promila alkoholu we krwi, sąd będzie mógł orzec tak zwany przepadek, a w zasadzie konfiskatę, bo tak to się de facto nazywa, samochodu takiego nietrzeźwego kierowcy. Czyli kolosalna zmiana - mówi w Programie 1 Polskiego Radia adwokat Małgorzata Ochwat.

Auto w małżeństwie. Co zamiast konfiskaty? 

Jeżeli samochód nie należy do naszej wyłącznej własności, czyli na przykład współwłaścicielami są mąż i żona, czyli należy do wspólności małżeńskiej majątkowej, to wtedy sąd nie orzeka przepadku samochodu, bo powinien on służyć też drugiej osobie. Wówczas tylko orzeka przepadek równowartości tego pojazdu. W zależności od tego, czy jedziemy samochodem za 20 tysięcy złotych, czy za 100 tysięcy złotych, za to samo przestępstwo mamy karę niższą lub wyższą, bo wynoszącą równowartość samochodu prowadzonego przez osobę w stanie nietrzeźwości. Przestępstwo jest takie samo - wyjaśnia adwokat. - Sprawa trafia do sądu. Wiadomo, że sprawca nie może się poruszać tym samochodem, więc zostaje on odstawiony. Następnie musi być orzeczony wyrok - dodaje. 

Konfiskata a samochód w leasingu

- Jeżeli prowadzimy pojazd, który nie stanowi naszej wyłącznej własności, czyli leasingowy, pożyczony, użyczony, wtedy sąd będzie orzekał przepadek równowartości tego pojazdu, no bo nie można zabrać czegoś, co nie należy do sprawcy. W takim wypadku sąd będzie ustalał wartość tego samochodu, ale bez prowadzenia postępowania z udziałem biegłego, bo tak ustawodawca postanowił, aby było to szybkie postępowanie, czyli taka kwota, która jest wskazana w polisie co do wartości pojazdu. Natomiast jeżeli będzie to pojazd tuningowany, droższy niż katalogowy i mniej spotykany, to wtedy może powołać biegłego dla ustalenia rzeczywistej wartości tego pojazdu - wyjaśnia Małgorzata Ochwat. 

Kiedy sąd w ogóle nie orzeka?

- Ustawodawca wyłączył pewną grupę osób prowadzących pojazd w stanie nietrzeźwości od możliwości poniesienia tak surowej odpowiedzialności i są to kierowcy zawodowi. Kierowca zawodowy prowadzący pojazd i pracujący na podstawie stosunku pracy albo stosunku służbowego - mówimy tutaj o służbach, policjantach i innych podmiotach ustalających stosunek pracy - nie będzie ponosił konsekwencji w postaci ani konfiskaty samochodu, co jest oczywiście jasne, bo samochód nie należy do niego, ale również przepadku równowartości tego pojazdu. Ponosi odpowiedzialność ogólną na zasadach Kodeksu karnego - zaznacza adwokat. 

Gdzie konfiskata za jadę na podwójnym gazie? 

- Odebranie auta za prowadzenie w stanie nietrzeźwości możliwe jest już w kilku krajach Unii Europejskiej. Przykładem są nasi sąsiedzi, na przykład Litwa, Łotwa, Słowacja, ale także Belgia, Dania, Estonia, Francja czy też Włochy - mówi Dorota Olszewska z Partnerstwa dla Bezpieczeństwa Drogowego. 

- Bezpieczeństwo ruchu drogowego to jest złożony proces i musi wiele czynników zaistnieć, żebyśmy mogli mówić o poprawie bezpieczeństwa drogowego. Są to z jednej strony kary, z drugiej strony ich konsekwentne egzekwowanie, ale także długotrwała edukacja - zaznacza. 

Ile to 1,5 promila alkoholu we krwi? 

- To bardzo, bardzo dużo. To powoduje naprawdę spore zamieszanie, czas reakcji, percepcja, nasza świadomość tego, co się dzieje, gdzie jesteśmy, jest absolutnie ekstremalnie niebezpieczna - podkreśla Paweł Janicki, instruktor doskonalenia jazdy, szef instruktorów w krakowskim Moto Parku. - Reakcja zdrowego człowieka jest w przedziale między 0,6 do nawet sekundy. Wszystko zależy też od naszego stanu zdrowia. Natomiast w momenci, kiedy jesteśmy na podwójnym gazie, kiedy ta granica zbliża się albo przekroczyła 1,5 promila, to trzeba dorzucić co najmniej 2 sekundy - mówi. - Pomyślmy, że samochód jadący 100 km/h przez 3 sekundy przejeżdża praktycznie 1,5 albo 2 boiska piłkarskie. Dopiero wtedy jest reakcja - dodaje. 

Kontrola trzeźwości 

- Średnio 9 proc. dorosłych Europejczyków spożywa codziennie alkohol, natomiast w Polsce ten odsetek wynosi zaledwie 1,6 proc. Natomiast odsetek kierowców w Europie, którzy zgłaszają prowadzenie pojazdu po spożyciu alkoholu, waha się od 5 proc. na Węgrzech do aż 34 proc. w Portugalii - przytacza dane Mikołaj Krupiński z Instytutu Transportu Samochodowego. - Na pytanie, czy prowadziłeś pojazd pod wpływem alkoholu w ciągu ostatnich 30 dni, 6,8 proc. Polaków odpowiedziało twierdząco, podczas gdy średnia dla Unii Europejskiej wynosi ponad 20 proc. - dodaje.   

- Podobnie jest w kwestii prawdopodobieństwa zatrzymania do kontroli trzeźwości na drodze. 53 proc. polskich kierowców uważa, że mogą zostać w każdej chwili zatrzymani do kontroli, i jest to najwyższy wynik w Unii Europejskiej. Średnia wśród badanych krajów wynosiła ponad 22 proc. - dodaje.  

Wypadki po spożyciu alkoholu

Według danych Komendy Głównej Policji przez pierwsze 6 miesięcy 2023 roku zatrzymano ponad 47 tysięcy nietrzeźwych kierujących. W analogicznym okresie w 2022 było niestety podobnie. 

Jeżeli uświadomimy sobie, że policja średnio każdego dnia zatrzymuje 156 nietrzeźwych kierujących, to pamiętajmy, że to może być potencjalnych 156 zdarzeń w ruchu drogowym, a tu chodzi o nasze bezpieczeństwo.  

Czytaj także:

kh/wmkor